336 Squadron: ‘Wij trainen dit geregeld, maar een inzet komt minder vaak voor’

Een kwartier. Zo lang duurt het afgelopen week om in totaal elfduizend kilo hulpgoederen boven Gaza te verspreiden. Voedsel, water en medicijnen worden voor twee droppings vervoerd door een Nederlands en Jordaans C-130 Hercules-transportvliegtuig. De bundels van duizend kilo per stuk worden door middel van een gps-gestuurde parachute gelanceerd. Een bijzondere inzet en niet alleen voor de mensen op de grond: “Dit is de eerste keer voor ons dat we dit in humanitaire vorm doen. Dat is zeker wel speciaal”, aldus de gezagvoerder.

Tekst: Kirsten de Vries | Foto’s: Mediacentrum Defensie

‘Er moesten best wel wat dingen samenkomen’

Zo’n twee weken geleden komt er een belletje vanuit Den Haag binnen bij het Air Mobility Command. De vraag is of er vliegtuigen beschikbaar zijn en of we deze missie kunnen uitvoeren. "Ons antwoord… ja!", reageert luitenant-kolonel Theo Spijksma, commandant van 336 Squadron. Hij inventariseert direct wie er beschikbaar is en wat er nodig is. “Binnen anderhalve dag hadden we een aantal scenario’s uitgewerkt.”

Een C-130 op het vliegveld in Jordanië.
C-130 op het vliegveld in Jordanië

Politieke wil

Uiteindelijk reizen achttien militairen af naar Jordanië, waaronder vliegers, loadmasters, missieplanners en technici. Zondag 4 februari is het ‘s avonds tijd voor de eerste dropping. “Er moesten best wat dingen samenkomen. Het weer moest goed zijn, net als de winden en de politieke wil moest er zijn… Zowel vanuit Israël, Jordanië als Nederland. We hoorden dat die zondag de beste optie zou zijn”, aldus Spijksma.

Twee militairen staan in het vliegtuig bij een open laadklep bij de bundels die bijna gedropt gaan worden.
“Op het moment dat een bundel gedropt wordt, weet de computer waar hij is en waar hij naartoe moet”, zo legt de gezagvoerder uit.

Jordaans veldhospitaal

Besloten wordt om de goederen te droppen vlakbij een Jordaans veldhospitaal in Gaza, zodat de bundels snel naar de plek van bestemming gebracht kunnen worden. De droppingsplek is van tevoren uitvoerig gescreend, zo vertelt de gezagvoerder, die wegens veiligheidsoverwegingen anoniem blijft. “Vooraf doen we een analyse van de situatie op de grond. Dan kijken we wat er staat aan gebouwen en hoe het zit met de personen die daar aanwezig zijn. Tijdens de uitvoering wordt de situatie op de grond goed in de gaten gehouden.”

‘Wij vliegen met alle lichten uit en wij zijn ook niet hoorbaar’

Zuurstofmaskers

Met zuurstofmaskers op, vanwege de hoogte, stapt een achtkoppige crew zondagavond voor de eerste dropping in de C-130. Er is bewust voor gekozen om op pad te gaan als het donker is. “Dan wordt de dreiging vanaf de grond minder. Wij vliegen ook met alle lichten uit, dus eigenlijk zie je ons niet. En door de afstand waarop wij vliegen, zijn wij ook niet hoorbaar”, verduidelijkt de gezagvoerder. “Maar we zijn natuurlijk wel bezig met potentiële dreiging vanaf de grond. We hebben een intelligence officer die ons voorziet van informatie.”

Bundels in het vliegtuig voorzien van een Nederlandse en een Jordaanse vlag.
De bundels zijn per stuk een bij twee meter en bevatten elk duizend kilo aan hulpgoederen.

Uniek

De missie boven Gaza is uniek voor de mannen en vrouwen van 336 Squadron. “Dat heeft natuurlijk alles te maken met de locatie waar we de bundels naartoe sturen in combinatie met het type lading. Wij trainen dit geregeld, onder meer in de Verenigde Staten. Maar een daadwerkelijke inzet komt minder vaak voor”, vervolgt de gezagvoerder.

'We trainen onder meer in de Verenigde Staten'

Voor de droppings wordt nauw samengewerkt met de Defensie Para School. “De bundels worden volledig door hen klaargemaakt, in samenwerking met de Jordaniërs”, aldus de loadmaster, die eveneens anoniem wil blijven. “Zij zijn een zeer belangrijke partner en randvoorwaardelijk voor deze inzet”, zo benadrukt de gezagvoerder.

Twintig seconden

Uiteindelijk duren de droppings een uur, inclusief heen- en terugvlucht. De bundels hangen een kwartier in de lucht voordat de lading de grond raakt. “Wij berekenen precies waar wij het eruit gooien, zodat ze vervolgens zelf met de wind mee naar het doel vliegen. Nadat wij de ladingen het vliegtuig hebben uitgegooid hoeven we niet meer bij te sturen.”

‘Twee uur werk ligt in twintig seconden buiten’

Tijdens de dropping op zondag wordt er zevenduizend kilo aan spullen verspreid. Op maandag is dit vierduizend kilo. "Voorafgaand aan iedere dropping vindt er een inspectie plaats", vertelt de loadmaster. "Dit om te zorgen dat de bundels op een veilige manier het vliegtuig verlaten. Daar zit een voorbereiding bij van soms wel twee uur, maar die bundels gaan er in twintig seconden uit. Twee uur werk ligt in twintig seconden buiten."

‘Ons doel is bereikt’

Vooralsnog blijft het voor Nederland bij deze twee droppings. Maar Spijksma en zijn mensen zijn er klaar voor, mocht er weer een beroep op hen worden gedaan. “De missie is succesvol verlopen. Ons doel is bereikt. Het is een relatief kleine inzet maar we hebben toch een bijdrage kunnen leveren aan de humanitaire situatie van de mensen in Gaza.”