Defensiehulp Limburg in beeld

Genie en luchtmacht in actie tijdens hoogwater

Het zal niemand zijn ontgaan. Defensie schoot vorig weekend met tientallen militairen te hulp om het hoogwater bij Maastricht vanwege een damdoorbraak in een vertakking van de Maas terug te dringen. Bovendien was daar een woonboot losgeslagen, waardoor een brug over de Maas zwaar beschadigd was geraakt.

^{Tekst: kapitein Joris van Duin | Foto’s: sergeant-majoors Hille Hillinga en Cristian Schrik}

Op verzoek van Rijkswaterstaat kwamen genisten van de landmacht in actie om voor de onbruikbare brug een veerpont-verbinding te bouwen en te besturen, terwijl Chinooks van de luchtmacht aan- en afvlogen om een gat in een dam te dichten.

Benieuwd naar de inzet? Scroll naar beneden voor de twaalf beste foto’s.

Heel veel zand en verkennen

Rijkswaterstaat riep de hulp van Defensie in om zwaar materieel van civiele aannemers naar een soort eilandje op de Maas te brengen. De enige brug daarheen was onbruikbaar, doordat er een losgeslagen woonboot tegenaan was gebotst. Zo’n 25 militairen van 105 Geniecompagnie Waterbouw moesten een soort veerverbinding over de snel stromende Maas bouwen. Daartoe werd de kade met zand vlakker gemaakt, zodat de Maas toegankelijk werd.

Mattenlegger

Nadat de graafwerkzaamheden op de wal waren voltooid, kwam de mattenlegger in actie. Die deed precies waar het woord voor staat: het voertuig reed naar achteren richting de Maas en legde tegelijkertijd een mat neer op het zand. Die mat zorgde voor stevigheid, waardoor materieel dat naar beneden reed niet vast kwam te zitten.

Boren, boren en nog eens boren

Nadat de mat op z’n plaats was gelegd, ging de beurt over naar collega’s om gigantische haringen de grond in te boren. Een stuk of acht aan iedere kant van de mat. Hieraan maakten ze de pontons vast, waardoor ze niet weg konden drijven. Ook zorgden touwverbindingen ervoor dat de pontons niet de Maas in werden ‘geduwd’ toen de zware voertuigen erop reden. Veiligheid boven alles.

Alle hens

Het was een uur of acht ‘s avonds, pikkedonker en ijskoud door de harde wind, toen het tijd was om de eerste boten te water te laten. Een militair gaf aanwijzingen, terwijl de chauffeur de boot langzaam in het water liet zakken.

In het holst van de nacht

Toen de eerste van vijf boten in het water lag, konden de genisten aan de slag met de pontons. Militairen van 105 Geniecompagnie Waterbouw maakten deze in het holst van de nacht aan elkaar vast. In overleg met Rijkswaterstaat werd besloten om de volgende ochtend de zware voertuigen naar de overkant te brengen.

45 ton

Het schemerde nog toen de eerste kraan van de civiele aannemer via de ponton-veerverbinding de Maas overging. Het zwaarste voertuig was een graafmachine van 45 ton. Qua gewicht vormde dat geen enkel probleem. Materieel tot zeventig ton kon tegelijkertijd naar de overkant worden gebracht. Vanaf het eilandje probeerden civiele aannemers een nooddam te bouwen met de stenen die op de achtergrond te zien zijn.

Chinooks

Ook de hulp van de luchtmacht was meer dan welkom. Twee Chinook-transporthelikopters van het Defensie Helikopter Commando in Gilze-Rijen vlogen naar Maastricht om netten met zware stenen in het water te laten zakken. Dat gebeurde bij de overlaatdam, die grotendeels is weggespoeld door het hoge water.

Hou je vast

Een civiele aannemer bracht netten met stenen naar een braakliggend terrein. Genisten takelden die met een grote kraan op de juiste plaats. Grondpersoneel maakte de netten met grote haken vast aan de transporthelikopters. Vanwege de hevige wind die de twee rotorbladen veroorzaakten, moesten de mannen op de grond elkaar stevig vasthouden.

Op de buik

Niet alleen de mannen op de grond, maar ook hun collega’s in de Chinook hadden een belangrijke taak. Zij hielden zicht op wat er onder de kist gebeurde. Of alles goed was vastgemaakt, maar ook om van dichtbij te zien waar de netten met stenen in het water werden gedropt. Daarbij was een ding gegarandeerd: een nat pak door opspattend water.

Schade

Met de zware lading van wel vierduizend kilo aan stenen vlogen de twee Chinooks om beurten naar de doorgebroken overlaatdam in de Maas. Tijdens hun vlucht passeerden ze de losgeslagen woonboot en de zwaar beschadigde brug.

Assistentie

Maar op welke plek moesten de netten precies worden losgelaten? Daarbij kreeg de Chinook-crew assistentie van het Mobile Air Operations Team (MAOT). Die stond met een radioverbinding in direct contact met de vliegers. Links stonden mensen van Rijkswaterstaat die de precieze locatie doorgaven. De mannen van het MAOT gaven die informatie op hun beurt weer door aan de vliegers.

115 netten met stenen

De Chinooks vlogen zaterdag en zondag vele tientallen keren op en neer. In totaal legden ze 115 netten met stenen in het water. Het resultaat mocht er wezen. Het gat was niet helemaal dicht, maar de stroming in de Maas was voldoende afgenomen. Hierdoor konden civiele aannemers een eindje verderop een nooddam bouwen.