01

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 31

Marineduikers bergen autowrakken Eemskanaal

Politie vraagt ondersteuning van Defensie Duikgroep

Specialistische duikers van de marine zijn gisteren op verzoek van de politie begonnen met het bergen van autowrakken in het Groningse Eemskanaal. Er liggen naar verluidt tientallen voertuigen onderwater, waarvan een aantal mogelijk betrokken is bij delicten of vermissingszaken.

Tekst: kapitein Jessica Bode | Foto: sergeant Sjoerd Hilckmann

Tussen Groningen en Delfzijl zouden zo'n 26 objecten in het water liggen. Dat zijn veelal auto's, maar ook karren, trekkers of oud-ijzer. Gisteren werden vier voertuigen geborgen ter hoogte van de Borgbrug in Groningen. Volgende week wordt de klus vervolgd. Rijkswaterstaat deed ‘de vondst’, maar omdat deze voor de scheepvaart geen gevaar vormt werd er niets mee gedaan.

De wrakken kunnen gestolen zijn, verband houden met vermissingen of misdrijven

“Wij kijken daar natuurlijk met een andere bril naar”, benadrukt Louis van der Meij van de Politie Landelijke Eenheid. “Wrakken horen immers niet in het water. Ze kunnen bijvoorbeeld gestolen zijn, verband houden met vermissingszaken of gebruikt zijn bij misdrijven.”

Op verzoek van de politie gaat een specialistisch team van de Defensie Duikgroep deze en volgende week op zoek naar autowrakken in het Eemskanaal.

Personen

Tijdens een verkenningsduik in april werd duidelijk dat kentekens niet afgelezen konden worden, omdat de voertuigen verkeerd liggen, de kentekenplaten ontbreken of beschadigd zijn. “Ze moeten dus geborgen worden, ook om te kijken of we nog personen aantreffen. We hebben bij tenminste één voertuig kunnen zien dat de airbags zijn uitgeklapt. Het kan zijn dat we hier nog inzittende(n) aantreffen.”

Hoofdtaken Defensie

De Nederlandse krijgsmacht heeft drie hoofdtaken, waarbij de Defensie Duikgroep in Groningen is ingezet onder noemer drie; het ondersteunen van de overheid (bijvoorbeeld provincies en gemeenten) bij rechtshandhaving, rampenbestrijding en humanitaire hulp. Zowel nationaal als internationaal.

Het is in Nederlandse wateren zo donker dat je geen hand voor ogen ziet. Pas boven het wateroppervlakte wordt duidelijk wat er precies is opgetakeld. Met soms ook een andere verrassing, zoals hier op de rechter foto.

Robotica

De DDG heeft veel specialistische kennis op het gebied van onderwaterrobotica. Ze werken samen met en in opdracht van het Landelijk Team Onderwaterzoekingen (LTOZ) van de politie. Het unieke karakter van deze opdracht is de combinatie van het zoeken met specialistische apparatuur en de berging van de voertuigen met zwaar materiaal.

Marineduikers werken ‘forensisch bewust’

“Voor deze opdracht wordt het ‘salvage en constructieteam’ ingezet met sonar en robotica. Deze sectie bergt met name wrakken en voert onderwaterreparaties aan schepen uit”, vertelt commandant kapitein-luitenant-ter-zee Sander Kool. Naast het feit dat de marineduikers de kennis in huis hebben, duiken ze ook ‘forensisch bewust’. Kool legt uit: “Ze weten hoe ze met de politie samenwerken en hoe ze veilig omgaan met bewijs.”

Het lijkt er volgens de politie op dat de voertuigen al een hele tijd onder water liggen.
“Sommige zijn al aangevaren en sterk gehavend.”

Hoogfrequente sonar

Ook de specialistische apparatuur maakt het verschil. “We hebben het gebied in april eerst nauwkeurig in kaart gebracht met onze hoogfrequente sonar. Zo weten we precies waar de wrakken liggen”, verduidelijkt operatieleider LTZ2OC Christian. 

De DDG werkt steeds vaker, ook voor deze klus, met autonome systemen. "Denk aan robots met armen en grijpers, die onder water dingen kunnen vastpakken en meenemen. Duiken zal in de toekomst fundamenteel veranderen. Deze inzet is een stap in die richting", voegt commandant Kool toe.

En? Wat is er gevonden?

Maar dan de vraag hoe het nu zit met de vier opgetakelde auto’s? "Ze zijn opgetakeld en we hebben daarin geen vermiste personen aangetroffen", vertelt Louis van der Meij van de politie. "We gaan nu verder onderzoek doen, dat begint met het zorgvuldig schoonmaken van de voertuigen om het chassisnummer te achterhalen."

Het lijkt er volgens de politie op dat de voertuigen al een hele tijd onder water liggen. "Sommige zijn al aangevaren en sterk gehavend." Of alle voertuigen uit het Eemskanaal worden gehaald is nog de vraag. Als deze auto's niet gelinkt kunnen worden aan strafbare feiten of andere zaken, dan wordt het een te dure opgave."