Eerste lichting Cyber Technische Opleiding zwaait af

Urgentie voor verdere verdieping in cyberdomein

Om defensiecollega’s met affiniteit voor het cyberdomein start bekwaam te maken, richtte het Cyber Warfare & Training Centre (CWTC) vorig jaar de gloednieuwe Cyber Technische Opleiding op. In zes maanden tijd leren deelnemers alle ins en outs op cybergebied. De eerste lichting zwaaide onlangs af, klaar om de nieuwverworven kennis toe te passen in de praktijk.

Hoewel we met z’n allen dagelijks de vruchten plukken van de eindeloze mogelijkheden die het digitale domein ons biedt, gaat cyber voor inlichtingen- en veiligheidsdiensten vaak hand in hand met dreiging. Cyberaanvallen zijn niet meer zeldzaam te noemen; vanuit Rusland werden meerdere EU-lidstaten in het digitale hart geraakt. Ook China belaagde op grote schaal politieke doelwitten in Europa en Noord-Amerika. Ofschoon uit recent onderzoek van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) blijkt dat de directe dreiging van hackerscollectieven richting Nederland klein is, doen instanties er alles aan om de nationale veiligheid te garanderen. 

Laatste stap

Met de oprichting van het Defensie Cyber Commando (DCC), waar het CWTC onderdeel van uitmaakt, zette ook Defensie in 2014 de laatste stap naar de inbedding van cybercapaciteiten in de krijgsmacht. Sindsdien is het digitale domein (naast het land, de lucht, zee en ruimte) officieel erkend als het vijfde domein voor militair optreden. 

Verschillende defensiespecialisten houden zich inmiddels fulltime bezig met het vergroten van de weerbaarheid tegen cyberaanvallen, het onderzoeken ervan en de vergaring van digitale inlichtingen. “Je ogen sluiten voor cyberdreiging is niet meer mogelijk”, stelt CWTC-teamleider kapitein Jeroen Oosterbos. “De tegenstander is ermee bezig, dus wij ook. Als organisatie moet je je hiertegen wapenen. Daar is kennis en bovenal bewustwording voor nodig.” 

Gevulde rugzak

In het kader van deze bewustwording is cyber awareness vandaag de dag vast onderdeel van militaire opleidingen. Om geïnteresseerde collega’s daarnaast de kans te geven zich nog verder te verdiepen in het cyberdomein én te voorzien in de urgentie om hier mensen in op te leiden, werd vorig jaar de Cyber Technisch Opleiding (CTO) opgericht: een gespecialiseerd leertraject waarin cursisten op dieper niveau worden bijgespijkerd over de kansen en dreigingen van het digitale domein.

De leercurve is stijl. In relatief korte tijd wordt de rugzak van deelnemers tot de nok toe gevuld met cyberkennis. “We beginnen bij de basis, gericht op het begrijpen en beheersen van de terminologie”, vertelt opleider Mark. “Daarna focussen we op de praktijk. Zo duiken we bijvoorbeeld in een ‘gehackte’ schijf om deze te bestuderen. Ook lopen we allerlei digitale sporen na. In de laatste module zoomen we in op het militaire domein en de toepassing van de kennis op de eigen werkplek.”

Opstap

Twaalf ‘cyberpioniers’ hebben inmiddels de allereerste CTO met succes afgerond. De gemixte groep van militairen en burgers uit verschillende krijgsmachtonderdelen keerden met een volle rugzak terug naar hun huidige, of nieuwe werkplek. De opgedane kennis zetten ze hier in bij het adviseren van collega’s over het gebruik van digitale middelen en het versterken van de eigen cybercapaciteit. Wie zich volledig wil toeleggen op een functie in het cyberdomein kan zich door middel van aanvullende opleidingen verder specialiseren. 

Oosterbos: “Je moet de CTO echt als een opstap zien. Na de opleiding ben je start-, niet vakbekwaam. Maar als ik bekijk wat de cursisten nu al kunnen en weten, dat gaat mijn pet te boven. Het zijn in die zin inmiddels absoluut specialisten.”

Schot in de roos

Voor sergeant Jeffrey bleek de CTO een schot in de roos. De hondengeleider besloot het over een andere boeg te gooien. “Ik was hobbymatig al bezig met IT. Het leek me mooi om me hier verder in te verdiepen, maar dan wel binnen Defensie. Zodoende kwam ik bij deze opleiding terecht”, aldus de luchtmachter. “Als ik de afgelopen periode in één woord moet omschrijven is het ‘intensief’. Ik ben er fulltime mee bezig geweest, maar dat was het absoluut waard.”

Inmiddels heeft Jeffrey een functie als netwerkmanager binnen het Cyber Warfare Team van de Koninklijke Luchtmacht. Vanuit hier wil hij zich verder ontwikkelen in het cyberdomein. “Ik weet nu dat je in dit vakgebied nooit bent uitgeleerd, dus ik ben wel even zoet!”

Bloedgroep

Collega sergeant-majoor Evert kwam startte als ‘intel-man’ met de nodige bagage. Zo was hij al aardig thuis in onder andere programmeren en data-analyse. “Het stukje cyber ontbrak alleen nog. Met de CTO op zak kan ik makkelijker een brug slaan tussen de technische en de inlichtingenkant. Iedere bloedgroep spreekt nu eenmaal een andere taal. Als je iemand hebt die beide talen verstaat, werkt dat supergoed.”