EOD oefent op Vliegbasis Volkel

Luchtmachters laten zich niet verrassen

De Explosieven Opruimingsdienst (EOD) trekt tijdens de grote landmachtoefening Zebra Sword alle registers open om de EOD-operators te trainen. 10 dagen lang krijgen zij, verspreid over Nederland, uitdagende scenario’s voorgeschoteld. Gisteren hielpen ze de Force Protection van Vliegbasis Volkel met een ‘explosieve’ bezoeker.

Zebra Sword zou 1 van de grootste landmachtoefeningen van de laatste jaren worden. Corona gooide wederom roet in het eten. De oefening werd van Duitsland naar Nederland verplaatst en gaat op dit moment in afgeschaalde vorm verder. Maar dat weerhoudt de EOD er niet van om op pad te gaan. De mannen hebben een vitaal beroep en moeten hun skills & drills op peil houden. En als dat in samenwerking met een ander defensieonderdeel kan? Nog beter!

Poort op slot

Train as you fight werd op Vliegbasis Volkel gisteren serieus genomen. De avond ervoor kwamen bij het bewakingsdetachement van 640 Squadron serieuze meldingen binnen over een mogelijk gewapend persoon die met explosieven het terrein op wilde rijden. De luchtmachtmilitairen stonden op scherp en namen een aantal voorzorgsmaatregelen. Ze hadden geen idee dat het om een oefening ging. Om dat verrassingselement te bewaren moest onze fotograaf zich de eerste momenten gedeisd houden. Toen de dreiging daadwerkelijk werd onderkend, werd de verdachte rap afgevoerd en ging de poort op slot.

Handgranaten en Kalasjnikov

Een bestelbusje vol antitankwapens, een jerrycan vol vloeistof, handgranaten en een Kalasjnikov zijn natuurlijk koren op de molen voor de EOD. Via een tweede ingang tot de basis die door de bewaking was geopend, waren de explosievenexperts in mum van tijd aanwezig.

Robot

Sergeant Tim (rechts) van de luchtmachtbewaking vertelt de EOD’ers wat hij die ochtend precies heeft aangetroffen in de verdachte wagen. Op basis van die informatie kan het EOD-team, bestaande uit een senior en junior explosievenruimer met een korporaal-handlanger, een risicoanalyse en ‘aanvalsplan’ maken. In de achtergrond wordt de robot alvast uit de bus gereden. Die zal als eerste poolshoogte nemen, voordat een mens in de buurt van de explosieven komt.

Videobeelden

Op rupsbandjes gaat de robot richting het doel. Even later koekeloert de arm van het apparaat in de laadruimte van het busje. De verdachte was gezien zijn lading iets onwenselijks van plan. Door de videobeelden van de robot kan de EOD’er zijn eerste analyse maken. De situatie is helder, tijd om het bompak aan te doen.

Bevrijden

De ploegleider hijst zich in het 40 kilo zware pak dat hem moet beschermen tegen een mogelijke ontploffing. Ondertussen kijkt de militaire brandweer mee. Als het misgaat, moeten zij de EOD’er uit zijn pak bevrijden. Knippen door het robuuste pak zal niet lukken, dus moet hij weten hoe het pak los gaat. De handschoentjes zijn in een vredessetting van extra belang om het bewijsmateriaal niet te besmetten.

Röntgenfotograaf

Naast explosievenexpert kan de ruimer ook ter plekke röntgenfoto's maken. Een gesloten kist in de wagen draagt hij liever niet naar buiten, voordat hij weet wat erin zit. De fotobestanden worden direct in de EOD-bus bekeken en laten zien dat de kist vol zit met losse handgranaten, slagpijpjes en patroonmagazijnen.

Bewijsmateriaal

De bommenruimer kan verder met het veiligstellen van zijn vondsten. Foto’s dienen ter referentie en als bewijsmateriaal.

Verdachte rugzak

Dezelfde dag volgt een zogeheten expeditionair scenario. De mannen zijn ‘op missie’, als zodanig gekleed en verplaatsen zich in een gepantserde Bushmaster. Ook ditmaal krijgen ze informatie van een militair die een verdachte rugzak aan een deurklink heeft zien hangen. Op basis van die informatie benaderen ze het object om er achter te komen dat…, de informatie niet correct was. Dat betekent rustig blijven, herpakken en met een nieuw plan het gevaar te lijf.

Expeditionaire omstandigheden

Opnieuw gaat de robot voorop. Vanuit de Bushmaster, te vergelijken met een Volkswagen Crafter, verkent een EOD’er de nieuwe dreiging. Optreden onder deze expeditionaire omstandigheden vraagt om een andere benadering vanwege de altijd aanwezige dreiging. Tijdens het veiligstellen van het explosief kunnen de EOD-operators in een vuurgevecht belanden, iets dat in nationale operaties normaal gesproken niet voorkomt.

Opblazen

Wat doen de mannen met deze dreiging? Dat ligt maar net aan de omstandigheden. Als er tijdsdruk op een actie zit, omdat bijvoorbeeld een met bommen geladen F-16 in de buurt móet opstijgen, dan mag de deur desnoods opgeblazen worden. In dit geval werd de tas met mortiergranaat op een veilige plek onschadelijk gemaakt door middel van een improved disruptor. Deze stalen buis projecteert met extreem hoge snelheid een straal water op een onderdeel van het geïmproviseerde explosief om zo de verbinding tussen de onderdelen van de bom van elkaar te scheiden en een explosie te voorkomen.