De prijsvraag die de Defensiekrant 2 weken geleden publiceerde werd met groot enthousiasme ontvangen. Honderden enthousiaste puzzelaars gingen aan de slag en inmiddels zijn de 5 winnaars op de hoogte gebracht.
AVG
Vanwege de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) kunnen we de prijswinnaars hier niet openlijk noemen.
De quiz werd in het leven geroepen naar aanleiding van de publicatie van het unieke luchtfotoboek 'Nederland uit de lucht geschoten'. We mochten van het NIMH 5 boeken weggeven. Uit de reacties blijkt dat het geen gemakkelijke opgave was, maar dat was precies de bedoeling. Want als je de oplossing zo uit je mouw kunt schudden, kun je de boeken ook gewoon weggeven.
Dus hadden we een pittige opdracht bedacht: 10 foto's van Nederlandse plaatsen in de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw en zoek maar uit om welke steden en dorpen het gaat. Desondanks reageerden de lezers enthousiast; we zullen dus zeker vaker een prijsvraag organiseren.
De oplossing van de quiz!
Alle foto's zijn gemaakt in de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw. Wanneer je ze goed bekijkt kun je soms wel herkennen waar de foto gemaakt is. Het gaat dan vaak om bepaalde kenmerken of specifieke gebouwen. En soms zijn op de foto's ook nog heel bijzondere zaken uit die tijden te zien. We leggen de foto's stuk voor stuk even onder de loep.
Foto 1: Apeldoorn
Een prachtig tijdsbeeld. De opname is 'ergens' tussen 1930 en 1940 tot stand gekomen, de precieze datum is niet bekend. Op de foto is een deel van het spoorwegemplacement met de typische treinen van toen te zien. Heel wat anders dan de gestroomlijnde spoorwegen van nu. Wat écht heel leuk is, is dat op het moment dat de fotograaf afdrukte een afdeling Gele Rijders het spoor kruist. De bontmutsen van de artilleristen zijn goed te zien en we zien ook 3 stukken geschut. Opvallend detail: bij de foute inzendingen ging het in de meeste gevallen over deze foto. Veel mensen dachten dat de opname Amersfoort toont.
De bontmutsen van de Gele Rijders zijn goed te herkennen op de messcherpe foto
Foto 2: Grouw
10 augustus 1938, het Friese plaatsje Grouw (of Grou) ligt er vreedzaam bij. Het dorp ligt aan het Pikmeer, een van de talloze Friese meren. Centraal op de foto de Sint-Piterkerk uit de 13e eeuw. Wanneer je de foto vergelijkt met de situatie van nu, dan valt op dat veel gebouwen uit de omgeving van de kerk er nog steeds zijn, al is Grouw zelf behoorlijk gegroeid in de afgelopen decennia. In de haven liggen tegenwoordig talloze boten van waterliefhebbers.
Foto 3: Leeuwarden
Een instinker van de bovenste plank. Op de foto (natuurlijk) de 'scheve toren' van de Friese hoofdstad, Oldehove. Toen de toren gebouwd werd, was het de bedoeling dat het een 120 meter hoge kerktoren zou worden. Maar al tijdens de bouw verzakte het geheel en uiteindelijk werd gestopt met bouwen toen het gevaarte 39 meter hoog was (met opbouw 48 meter). Het venijn bij de quiz zat 'm in de naam van de toren. Enkele inzenders vermeldden wel dat het ging om Oldehove maar niet dat de plaats Leeuwarden was. Dat was een fout antwoord want Oldehove is ook een dorp in Groningen.
Foto 4: Urk
Een eiland dat inmiddels geen eiland meer is. In 1918 werd besloten dat de toenmalige Zuiderzee zou worden ingepolderd. In 1932 was de Afsluitdijk klaar en de afsluiting van de Zuiderzee een feit. De nieuwe naam werd dan ook IJsselmeer. 4 jaar later werd begonnen met de aanleg van een dijk tussen het Friese Lemmer en het eiland Urk. Op 3 oktober 1939 was de dijk klaar en vanaf dat moment is Urk geen eiland meer. Het gaat bij deze foto dus écht om een historische opname.
Foto 5: Harderwijk
De foto werd gemaakt op 5 mei 1934. In die tijd natuurlijk nog een gewone dag, pas na de oorlog was er sprake van Bevrijdingsdag. In het Harderwijk van 85 jaar geleden zou ook niemand hebben kunnen bevroeden dat er ooit een dolfinarium gevestigd zou worden aan de rand van de stad dat duizenden bezoekers zou trekken. Op de foto zien we nog een paar bijzondere elementen uit die tijd, zoals gashouders en zeilboten.
Foto 6: Rhenen
Misschien wel de moeilijkst te identificeren foto uit de quiz. Dat komt omdat op deze foto van het Utrechtse plaatsje de markante verkeersbrug over de Nederrijn niet zichtbaar is. De foto werd uiteraard voor de oorlog gemaakt en toen lag - net buiten beeld aan de rechterkant - de spoorbrug. Die werd in 1944 verwoest, op de fundamenten werd een verkeersbrug gebouwd die Rhenen verbindt met de Betuwe.
Het middenschip van de Dom stortte in 1674 in door een storm
Foto 7: Utrecht
Veel inzenders vermeldden bij hun oplossing bij foto 7 nadrukkelijk dat het om de Dom ging. Misschien dus wel de bekendste kerktoren van Nederland? In ieder geval de hoogste want de Domtoren meet liefst 112 meter en 32 centimeter. Een onmiskenbaar hulpje bij het herkennen van de foto is het feit dat kerk en toren los van elkaar staan. In 1674 werd Utrecht getroffen door een storm die tot gevolg had dat het middenschip van de kerk instortte. Vanaf dat moment staat de toren dus apart van de kerk en dat kun je goed zien op de foto.
Foto 8: Breda
De foto van Breda wordt gedateerd 'ergens' tussen 1925-1935. Toch is het beeld heel herkenbaar en veel deelnemers hadden het antwoord goed. Dat komt misschien niet eens door de Grote Markt met de Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk op de voorgrond maar vooral door de Koninklijke Militaire Academie en het Kasteelplein op de achtergrond. Daar waar het kasteel er nog precies hetzelfde uitziet, is het terrein er om heen inmiddels vrijwel helemaal volgebouwd om KMA-cadetten te kunnen huisvesten en opleiden.
Foto 9: Rotterdam
Tja Rotterdam. Een van de inzenders meldde bij het insturen van zijn oplossing dat het pijn deed om naar oude foto's te kijken omdat er zoveel is vernield tijdens het Duitse bombardement in de meidagen van 1940. Een waarheid als een koe! Want ook op deze foto zijn veel gebouwen te zien die aan het oorlogsgeweld ten onder zijn gegaan óf na de oorlog zijn geslachtofferd bij de modernisering van Rotterdam. Centraal op de foto het station Hofplein, eindpunt van de 1e elektrische spoorlijn van ons land tussen Scheveningen en Hofplein uit 1908.
Foto 10: Amsterdam
We sluiten af met onze hoofdstad. Misschien uiteindelijk wel de makkelijkste foto uit de quiz want wie herkent het Centraal Station niet met daarachter het IJ? En vanaf het station natuurlijk het Damrak, de verbindingsweg naar de Dam met ondermeer het Koninklijk Paleis. Veel ziet er tegenwoordig nog steeds hetzelfde uit en je moet als voetganger nog steeds goed opletten om niet door een tingelend trammetje omver te worden gereden.
