Tekst Jack Oosthoek
Foto Archief en Amerikaanse luchtmacht
Steeds meer vliegers los op Lightning II
‘De F-35-opleiding is geschikt voor elke F-16 vlieger'
Het tijdperk van de F-35 krijgt steeds meer kleur. Van de 46 bestelde toestellen staan er nu 4 op vliegbasis Leeuwarden. En de opleiding op Luke Air Force Base in de Verenigde Staten draait in de hoogste versnelling. Als vervolg op het interview met de Nederlandse Senior National Representative op Luke Air Force Base in de vorige uitgave sprak de Defensiekrant dit keer met een net opgeleide Leeuwarder F-35-vlieger.
Kolonel-vlieger Henk Doorten droomde er vroeger nooit van om vlieger te worden. Nu is hij ‘afgestudeerd’ op de F-35 Lightning II, de officiële naam voor de JSF. Eind juli kreeg Doorten op Luke Air Force Base het brevet, ofwel typecertificaat, uitgereikt. “Na vele jaren F-16 was dit een mooi moment in mijn carrière. Ik dacht: ‘yes, ik zit in de F-35’.”
Doorten volgde in Amerika de verkorte omscholing. Als nieuwe commandant vliegbasis Leeuwarden kan hij niet te lang van huis kan zijn. Daarom hoeft hij de kist ‘slechts’ in het algemeen te kennen en te weten hoe die werkt. “In tegenstelling tot jonge vliegers hoef ik als commandant niet direct combat ready te zijn. Ik ga mogelijk wel mee op missie, maar vooralsnog ligt de prioriteit in het werk bij de jonge vliegers. Toch zal ik geregeld met de F-35 vliegen.”
Nadenken en schakelen
De opleiding vormde voor de kolonel geen onbekend terrein. In de afgelopen jaren was hij in onder meer staffuncties nauw betrokken bij de komst van de F-35. In Washington werkte hij bij het F-35 Joint Program Office. “In al die jaren typte ik het woord F-35 vrijwel dagelijks, nu zit ik erin”, grapt de luchtmachtofficier. Volgens hem is de opleiding zowel fysiek als mentaal 'goed te doen’. Als 1 van de grote verschillen met de sinds 1979 in ons land operationele F-16, noemt hij het zoveel betere ergonomische cockpit design en het dito systeem van hendels en knoppen. Ook beschikt de F-35 over eigentijdse sensor fusing, waarmee de vlieger de stroom aan informatie naar behoren kan interpreteren. Die is veel groter dan in de F-16.
‘In al die jaren typte ik het woord F-35 vrijwel dagelijks’
Doorten: “De F-35-opleiding is geschikt voor elke F-16-vlieger. Je hebt geen extra skills nodig. De eerste paar vluchten kosten echter veel energie, omdat je constant moet nadenken en schakelen. Daarna wordt alles langzaam aan meer automatisch. Ik had echter nooit een gevoel van: ‘wat is het allemaal zwaar’. De opleiding is goed van opzet en in balans. Het vergt alleen wel discipline om het vol te houden. Je moet er altijd ‘stáán’; elke nieuwe week wordt er meer van je gevraagd. Of je het redt, heb je in eigen hand. Tegen een beginnende vlieger die naar de initiële vliegopleiding gaat, zou ik zeggen: ‘volhouden, niet opgeven. Als je uiteindelijk in de F-35 in take-off gaat word je rijkelijk beloond voor je inspanningen’.”
‘Ik droomde vroeger nooit van een loopbaan als vlieger’
Belangrijk, mooi, uniek
Bij Doorten zelf welt tijdens een operatie met een F-35 een gevoel van trots op, vertelt hij. “Je realiseert je hoe uniek het is om met dit technologische neusje van de zalm te werken. Er komt veel informatie tot je, waardoor de F-35 meer dan de F-16 bij belangrijke operaties relevanter is als wapensysteem. Of ermee vliegen de ultieme jongensdroom is? Moeilijk te beantwoorden. Ik droomde vroeger nooit van een loopbaan als vlieger. Met de F-35 help je mee om de vrede en veiligheid in deze steeds onrustigere wereld te bewaken. Tegen die achtergrond is dit een belangrijk, mooi en uniek vak.”
