'Noodhulp na natuurramp'

Adelborsten oefenen in op land

Blauw in het veld! Een unicum voor de adelborsten van de Koninklijke Marine. Hun eindoefening voor het vak Militaire Vorming vond niet plaats op een schip op zee, maar in de Groningse Marnewaard, waar zich zojuist een natuurramp had voltrokken. 

Eind vorige week trok tropische cycloon Vince met verwoestende kracht over Marnehuizen. De schade is enorm. Huizen liggen in puin. Elektriciteit is er niet, laat staan stromend water. Er wordt geplunderd, dieven zien hun kans schoon. De inwoners van het Groningse dorp zijn de wanhoop nabij...

Zogenaamd dan.

Woede om water

Het militaire oefendorp Marnehuizen vormde deze week het decor van een oefening voor 60 adelborsten van het Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM). De instructeurs maakten van een nood een deugd, vertelt kapitein der mariniers Jelte, tevens Leider der Oefening. “Normaliter focussen we vooral op amfibisch optreden vanaf een schip, maar het vaartuig is in onderhoud. Dat biedt ons de kans deze oefening eens ‘groen’ aan te pakken. Voor het eerst in Marnehuizen.”

Tijdens de training staat de vorming van Militair Leiderschap centraal. Daar is een casus als noodhulp bieden na een natuurramp uitermate geschikt voor. Hulpdiensten assisteren, evacuaties begeleiden en de openbare orde handhaven: allemaal taken die de adelborsten moeten volbrengen. 

Begeleiding door noodgebied

Zeker geen sinecure. Begeleid maar eens een minister van Binnenlandse Zaken veilig door een noodgebied. Inwoners dwalen er radeloos rond, komen verhaal halen en vallen het militaire konvooi aan. Aan de adelborsten om de gemoederen te bedaren. 

Even later duiken er inwoners, gewapend met stokken, op bij de poorten van het militaire kamp. “Wij willen water!”, is de schreeuw die klinkt. Na een alarmsignaal staan alle militairen binnen een minuut bij het hek. Een man die de slagboom weet te passeren, wordt door de adelborsten meteen tegen de grond gewerkt. Ja, de militairen bieden hulp aan de inwoners van het getroffen gebied. Maar dreiging is er zeker ook.  

Schaken

Een realistisch scenario, weet kapitein Jelte, die de puinhopen van orkaan Irma in 2017 op Sint Maarten zag. Mensen waren radeloos en hun gedrag daardoor bij vlagen onvoorspelbaar. Het levert situaties op waar je als militair op moet handelen. “Bij Militair Leiderschap leren de adelborsten om te gaan met ethische en morele dilemma’s. Welke keuzes maken de officieren in spe? Wat doe je als je water uitdeelt en iemand anders staat een paar meter datzelfde water te verkopen?” 

Kortom: bij noodhulp komt meer kijken dan ‘enkel’ wat noodgoederen uitdelen. “Je zit zonder elektriciteit, hebt weinig voertuigen en moet het qua communicatie doen met de radio die je bij je hebt. Daarnaast moet je samenwerken met hulporganisaties en de autoriteiten in het gebied. Dat is de uitdaging die wij de adelborsten bieden. Niet alleen in het oefendorp of op de basis, maar ook op een camping of haven in de buurt.” 

In het oog van de storm

Het is schaken op 5 borden tegelijk. Dat weet korporaal en officier in spe Heleen (25) als geen ander. Ze stond naast de minister, toen boze inwoners de bossen uit kwamen stormden. Ze hielp iemand staande te houden die het militaire kamp binnen wist te dringen. 

“Het scenario maakt echt dat we allemaal goed in het spel zitten”, vertelt ze. “Wel is het even wennen. De oefening is erg uitdagend en tegelijkertijd chaotisch. Heel anders dan optreden vanaf een schip. Je ziet dat er qua kennis in landoptreden nog veel te winnen valt. Daarom vind ik het mooi dat we deze oefening juist hier doen. Het is continu schakelen.”

En weg is ze weer. De officier in spe duikt de commandopost in om een briefing te geven aan haar collega’s. Het lijkt misschien een oefening, maar voor nu is het een militaire operatie in volle glorie.  

Meer dan varen

‘Groen’ optreden in het ‘blauw’, gaan we dat vaker zien? Jelte is duidelijk over de training in het Groningse Hogeland. “Dit is wat mij betreft zeker voor herhaling vatbaar. Zo zie je maar: officier worden bij de marine behelst een stuk meer dan ‘enkel’ varen.”