Oefening met dodelijke afloop

'Hoe is het mogelijk!?'

Bij een Iraanse raketoefening in de Golf van Oman zijn zondag 19 doden gevallen. Het fregat Zr.Ms. De Ruyter vaart voor missie Agenor in dit gebied, maar is tijdens het ongeluk niet in de buurt. Het incident laat de Hollandse bemanning van het fregat niet onberoerd, vertelt commandant Theo Klootwijk telefonisch vanuit de Golfregio.

“’Hoe is het mogelijk!?’, vroegen wij ons als eerste af”, begint commandant Theo Klootwijk vanaf het schip. “Zo'n ernstig incident met dodelijke afloop trekt natuurlijk de aandacht, ook van onze bemanning.”

Het zou gaan om een verkeerd afgelopen lancering met een anti-scheepsraket, ter hoogte van de Iraanse haven Jask. De raket is afgevuurd vanaf het schip Jamaran, maar in plaats van het beoogde platform werd de Konorak geraakt, een ondersteuningsboot van de Iraanse marine. 

Technisch onderzoek

Wat er precies is gebeurd en hoe het fout heeft kunnen gaan, is nog onduidelijk. Het incident vond niet plaats in een gevechtssituatie, maar tijdens een oefening. “Bij trainingen met missiles (geleide raketten, red.) zijn er normaal gesproken veiligheidsmaatregelen die een dergelijk ongeluk uitsluiten. Dat zijn wij althans gewend”, vertelt de commandant.

Hij legt uit: “Bij een lanceeroefening wordt vanaf de wal of vanuit de lucht vastgesteld of omliggende eenheden in veilige positie liggen. Pas als alle seinen op groen staan, wordt gevuurd. Het gebied blijft gemonitord en als de raket van zijn geplande track (route, red) afwijkt, kan-ie in de lucht worden opgeblazen.”

In geval van de Iraanse raket gebeurde dat niet. De Konorak wordt geraakt en zinkt. 19 opvarenden verliezen het leven en 15 marinemannen raken gewond. De Iraanse marine meldt dat het getroffen schip naar de haven wordt gesleept voor verder technisch onderzoek.

Hulp bieden

Zr.Ms. De Ruyter vaart ten tijde van het ongeluk in de Perzische Golf, ten westen van de Straat van Hormuz. Het ongeluk gebeurt ten oosten, in de Golf van Oman. Omdat het schip regelmatig de straat passeert, is het niet ondenkbaar dat het in de buurt had kunnen zijn. Klootwijk: “Het zijn 'wat-als scenario's’. Máár als de raket onze kant op was gevlogen, hebben we de zelfverdedigingsmiddelen om 'm uit de lucht te schieten.”

De Ruyter had, als het in de buurt was, hulp kunnen bieden. “Dat ben je volgens het zeerecht verplicht aan in de buurt liggende schepen in nood. We hebben de juiste spullen aan boord en kunnen het voortouw nemen in search and rescue (SAR). Overigens alleen in overleg met Nederland en met goedkeuring van de SAR-verantwoordelijke in het gebied. Dit incident vond plaats voor de kust van Iran, dan heeft de Iraanse kustwacht de leiding.”

Gevolgen?

De komende tijd zal Zr.Ms. De Ruyter nog een aantal keer de Straat van Hormuz passeren voordat het half juni huiswaarts keert. “Het incident heeft verder geen invloed op onze operatie”, reageert Klootwijk. “We hebben contact met het Franse hoofdkwartier van missie Agenor en de Nederlandse attaché in Teheran, maar die hebben nog geen aanvullende informatie over het incident. Mocht zoiets nog eens gebeuren in onze nabijheid, dan staan onze zelfverdediging- en hulpsystemen in de benodigde gereedheid. Of het nu om een ongeluk gaat of niet.”