Tekst Ritmeester Saminna van den Bulk
Foto Korporaal Gregory Fréni en Paul Smulders

'Dit is geen coronalichting'

Afstand, afstand, afstand

Na weken thuiszitten vanwege de coronacrisis moeten honderden militairen weer aan de bak. Hun opleiding is hervat. Dat vraagt om de nodige aanpassingen in het programma. De Defensiekrant neemt een kijkje bij de Algemene Militaire Opleiding Luchtmobiel (AMOL) bij School Luchtmobiel en de Manoeuvre Functie Opleiding (MFO) van 13 Lichte Brigade. Hoe ziet de militaire opleiding op 1,5 meter afstand eruit? ‘Het is werkbaar, maar moeilijk.’ 

Terwijl de bezwete militairen van de AMOL over de grond kruipen, buldert de instructeur: ‘HOUD DIE AFSTAND’. Daar is geen woord Chinees bij. 

De meerdaagse velddienst van de AMOL wordt op Arnhemse Heide gehouden in plaats van Ede.

 “Bij ons geldt: 1,5 meter, tenzij”, vertelt majoor Nico Teerds, commandant van de School Luchtmobiel. “We hebben meerdere risicoanalyses gedaan. Je wilt namelijk de skills and drills goed aanleren, maar dan komt die afstand al snel in het gedrang. In dat geval kijken we naar alternatieven. Bijvoorbeeld wel met 2 man een schuttersput graven, maar er niet met 2 de hele nacht in gaan staan.” 

Zijn collega, pelotonscommandant en 1eluitenant Eric Kartman, vult aan: “Dit geldt ook voor de legering. In plaats van 8 zijn we naar 4 man op 1 kamer gegaan. Ook hebben we de club gesplitst. Lessen sport, contactdrills en de speedmars gebeuren in 3 verschillende groepen, zodat mensen de onderlinge ruimte kunnen waarborgen.”

‘Noodzaak om door te gaan is groot’

De opleidingen zijn hervat, met inachtneming van de risico’s. Het is een kritiek proces, vertelt adjudant Tim Brom van de MFO. 74 al gevorderde infanteristen en verkenners volgen op dit moment de opleiding in de grondgebonden manoeuvres. “Als we niet doorgaan en de opleiding nog langer stilleggen, bloeden onze bataljons en het verkenningseskadron leeg.” 

Natuurlijk waren er zorgen bij zijn personeel. Is het niet gevaarlijk door te gaan? “Die vraag begrijp ik goed”, vervolgt Brom. “Maar daarop vroeg ik mensen naar hun groene pak te kijken. Als meisjes van 16 achter de kassa dit virus durven te trotseren, dan gaan wij niet in foetushouding liggen en afwachten tot deze crisis overgaat. Toen bleek dat mensen niet bang waren voor zichzelf, maar voor hun familie. Dat neem ik zeker serieus en dus ook de maatregelen die we moeten handhaven.”

Het zijn zorgen die majoor Teerds bekend in de oren klinken. Tegelijkertijd is ook bij luchtmobiel de noodzaak om te leveren is groot. “We hebben de mensen die nu in opleiding zitten broodnodig voor missies wereldwijd.” Dat betekent echter niet dat aan de kwaliteit van de opleiding wordt ingeboet: “Dit is geen ‘coronalichting’. Qua mentale en fysieke belasting doen wij geen concessies. We zorgen er aan het einde van de rit ‘rode baretwaardige’ militairen afleveren.”

Streng!

Afstand houden is ook bij de Manoeuvre Functie Opleiding in Oirschot essentieel. “Ik ben er behoorlijk streng op”, vertelt pelotonscommandant Manoeuvre Functie Opleiding (MFO) adjudant Tim Brom. “Op de schietbaan, in het veld… Zelfs in de kantine haal ik mensen nog uit elkaar. Let wel: ik kan niet 24/7 controleren. Afstand houden is een verantwoordelijkheid van ons allen.”  

Bij de MFO (zie foto’s) lijkt de uitloop nu mee te vallen. De AMOL loopt wel vertraging op. De lichting die 17 juli binnen zou lopen, rondt de opleiding nu na de zomer pas af.

‘Nu vragen we hen juist die grenzen aan te geven’

Ziek? Bel

Voor beide opleidingen geldt dan ook: ben je ziek? “Kom vooral niet”, vertelt Brom. “Ik heb nu 15 man thuiszitten met klachten. Of het corona is? Geen idee, maar we nemen geen enkel risico.” 

Eerlijkheid duurt het langst. Al vereist dit in sommige gevallen wat aansporing, vertelt majoor Teerds. Een snotneus of hoofdpijn: de luchtmobieler zal er in een normale situatie niet op aanslaan. Nu moet het. “We vragen deze mensen in de opleiding continu hun grenzen te verleggen. Nu vragen we hen juist die grenzen aan te geven. Dat is een uitdaging.” 

Rode Baret in spe Yeston (25)

“Ik kon na de coronastop niet wachten om weer te beginnen met de opleiding. De maatregelen zijn helder: afstand houden! Het is in landsbelang dat we dat doen. We spreken elkaar hier ook op aan.

Onhandig is het wel. Als je een wapen op wilt pakken van een ander, moet je meteen met de ontsmettingsmiddelen aan de gang. Daarom hebben we alcohol op de man, om de handen te ontsmetten. Ook hebben we allemaal handschoentjes bij ons.

Onduidelijk is nog wat deze crisis betekent voor de rest van de opleiding. Naar het Optreden Verstedelijkt Gebied en de Basis Helikopter Training ben ik erg benieuwd. Skills die ik graag zou willen leren en moeilijk uit zijn te voeren door de coronacrisis. Of het lukt moet blijken, maar ik denk dat het wel goedkomt.”  

“We vragen deze mensen in de opleiding continu hun grenzen te verleggen. Nu vragen we hen juist die grenzen aan te geven”, aldus majoor Nico Teerds, commandant School Luchtmobiel.

Constant kuisen

Elke militair heeft (schaars!) desinfectiemiddel op de man. Overal in de gebouwen staan pompjes en worden mensen erop gewezen hun handen te wassen. 

‘Even’ een wapen overpakken is er niet bij: het schiettuig moet eerst worden gereinigd. Mijnen prikken gebeurt in afgezette paden en na het poetsen van de prikker. De hindernisbaan trotseren de militairen nu met tactische handschoenen aan. In de gebouwen zijn looprichtingen gecreëerd. “Deuren worden zo min mogelijk aangeraakt en ga zo maar door. Overal hebben we diverse aanpassingen aangebracht”, vertelt adjudant Brom.

Het adagium: eerst poetsen, dan prikken.

Meer groen voor de groep

Bij de MFO is het aantal instructeurs per groep opgeschroefd van 2 naar 4. Een soortgelijk geluid klinkt bij de AMOL: van 8 naar 14. Meer afstand betekent een grotere ruimte overbruggen. Met meer mensen proberen de instructeurs de klus alsnog te klaren. Een harde stem is voor hen wel een vereiste.  

Te veel risico?

Bij veel onderdelen valt er een mouw aan te passen. Neem de search, waarbij militairen een verdacht persoon fouilleren. Doordat de militairen vooral achter de persoon gaan staan en contact in het gelaat voorkomen en besmettingsgevaar te verkleinen, kunnen ze de handeling alsnog uitvoeren. Maar dit gaat niet overal op. 

Bij zowel de AMOL als de MFO is Optreden Verstedelijkt Gebied (OVG) een must. “Dat is nu te risicovol. Tijdens het optreden handel je dicht in elkaars bewegingsruimte. Dus afstand houden is onmogelijk”, vertelt majoor Teerds. “Ook de Basis Helikopter Training is, met z’n allen op een kluitje, voorlopig van de baan. We kijken in de toekomst of dit mogelijk is als de maatregelen versoepeld worden.” 

Flexibiliteit staat voorop. Op beide opleidingen wordt continu geschoven in de roosters om de militairen de zo optimaal mogelijke opleiding te bieden. “We doen het met zijn allen”, zegt Brom.

“Anderhalve meter, heel vervelend. Maar we passen overal een mouw aan”, zegt adjudant Tim Brom. Maar sommige onderdelen, zoals het Optreden in Verstedelijkt Gebied, zijn nu onmogelijk uit te voeren.

Meer ruimte, lange dagen….

Meer afstand betekent dat je meer ruimte nodig hebt. Een ding scheelt: “We hebben het jaargetijde mee.”, zegt adjudant Brom van de MFO. “Veel valt buiten te doen, helemaal met deze infanteristen. Het nieuwe lokaal is de overkapping, waar de voertuigen staan.” 

Gesplitste groepen, meer afstand: elke oefening die de militairen ondernemen kost meer tijd. Neem een speedmars. Normaal gaat het hele peloton samen op pad en is de club met zo’n 20 minuten weer ‘binnen’. Nu vertrekt iedereen als individu, op een minuut na elkaar. Dan tikken de minuten al snel weg op de klok. Om nog maar niet te spreken over wat er gebeurt als iemand de verkeerde afslag neemt…. Pelotonscommandant Eric Kartman besluit: “Alles kost meer tijd. De dagen zijn langer. Maar we hebben het er allemaal voor over.”

Meer ruimte houden betekent dat speedmarsende militairen nu 1 minuut na elkaar vertrekken. Elkaar er fysiek doorheen trekken is er niet meer bij.