Tekst Vanessa Strijbosch
Foto boven en onder John van Helvert
Contract ondertekend met civiele dienstverlener
De ‘Vissenkom’, menig bemanningslid van Zijner Majesteits schepen heeft zich er wel eens moeten melden. Het is de vrije vertaling voor de locatie van waaruit de centrale walbewaking op Marinebasis Den Helder plaatsvindt. Sinds 2008 gebeurt de bewaking voor alle binnenliggende schepen vanaf hier. Dat zal niet veranderen, de equipage echter wel. De marine gaat de bewaking uitbesteden aan een civiel bedrijf. Onlangs bezegelde C-ZSK vice-admiraal Rob Kramer de samenwerking met detacheerder Atlas Professionals, die voor de komende 7 jaar wachtspersoneel gaat leveren aan de marine
Het straatbeeld op de marinebasis zal er binnenkort iets anders gaan uitzien. Tussen de bekende marineblauwe uniformen lopen straks burgers rond met een afwijkend logo op hun kleding: ‘Atlas’. Deze 35 centralisten, storingsmonteurs en veiligheidsmedewerkers gaan alle binnenliggende schepen bewaken. Projectcoördinators kapitein-luitenant ter zee (TD) Pieter van Poll, Jenny Post en commercieel manager van Atlas Robin van Woerden leggen uit.
‘Meer rust en vrije tijd na varende periodes’
Waarom worden de wachttaken van de walbewaking uitbesteed?
Nog maar 25 à 30 jaar geleden liepen opvarenden 365 dagen per jaar zelf de wacht op het eigen schip. Het was al heel wat als er 2 schepen de wacht combineerden. De centrale walbewaking die in 2008 zijn intrede deed, bood uitkomst. Maar toch... Van Poll: “De centrale walbewaking (CWB) trekt een te grote wissel op de capaciteit aan boord. De marine wil daarom de wachtbelasting van het personeel terugdringen. Met name bij het toch al schaarse technische personeel.” Post voegt daaraan toe: “Zo is er meer tijd voor de eigen taken en (neven)activiteiten aan boord èn, niet geheel onbelangrijk, ontstaan meer rust en vrije tijd na varende periodes”.
Welke diensten gaat Atlas leveren?
“Het bedrijf levert 3 typen functionarissen: een centralist (MBO-2), een storingsmonteur (technische MBO-4) en een veiligheidsmedewerker (VMBO)”, somt Post op. “Er zullen altijd 1 centralist, 2 storingsmonteurs en 2 veiligheidsmedewerkers aanwezig zijn; ongeacht het aantal aangesloten schepen.” Van Poll over de werkwijze: “Ze werken altijd in duo’s, in geval van een storing aan boord. Alle schepen worden in 2 clusters verdeeld; 1 duo bewaakt 1 cluster schepen. Dit gebeurt in ploegendiensten en zo is er 24/7 centrale walbewaking.”
‘Zeker weten dat we de juiste mensen krijgen’
Wanneer zien we de eerste burgers in de ‘Vissenkom’?
“Het is de bedoeling dat de eerste opleiding medio maart begint”, aldus commercieel manager Van Woerden. Al plaatst hij daar een voorzichtig voorbehoud bij. Het zal afhangen van de VGB- en ABDO-certificering. De medewerkers worden door de MIVD namelijk op dezelfde manier gescreend als defensiepersoneel. “Een must”, voegt Van Poll toe. “We willen zeker weten dat we de juiste mensen krijgen. Daarom is alles tot op de punten en komma’s uitgezocht. Die garantie moeten we hebben.”
Burgers die zelfstandig taken gaan uitvoeren op militaire objecten. Kan dat wel?
“En óf dat kan”, stelt Post. “Uiteraard zorgen we ervoor dat zij over de juiste screening, kennis en kwaliteiten beschikken, om de veiligheid van schepen en marinepersoneel te waarborgen. Tijdens een transitieperiode, wanneer het civiele personeel met de opleiding start, werken er zowel militaire als civiele medewerkers bij de CWB. Hierdoor gaan de nieuwe medewerkers kennis en ervaring opdoen van het militaire personeel.”
‘We zorgen ervoor dat deze mensen ook grijs gaan denken’
Maar het blijven toch mensen van buitenaf?
Poll: “Het typische ‘wij-gevoel’, daar willen we samen met Atlas op aansturen. We zorgen ervoor dat deze mensen ook ‘grijs’ gaan denken, dat ze pride of ownership gaan krijgen. Van Woerden voegt daaraan toe: “Defensie wil dit per se gezamenlijk aanpakken. Dat is voor ons erg prettig. We worden niet gezien als burgerinitiatief dat het zelf maar moet uitzoeken. De marine is al bezig met een compleet handboek van alle storingen van alle storingen van de systemen welke we moeten veiligstellen. We gaan samen de walbewaking beter maken en professionaliseren.”
Welke rol krijgt de bemanning van het schip?
“Er is nog steeds een hulplijn nodig”, geeft Van Poll aan. Elk schip stelt daarvoor 1 persoon ter beschikking. Die is weliswaar niet fysiek aanwezig, maar hij of zij kan wel gebeld worden voor vragen.” Ook zal de functie van officier van de wacht voorlopig nog marineblauw blijven. Poll en Post benadrukken dat de bemanning ook een prominente rol krijgt bij het opleiden van het civiele personeel van de CWB. De deelnemers leggen een proeve van bekwaamheid af, na een stage aan boord. Post: “De Koninklijke Marine leidt dus zelf het civiele personeel op.”
De verwachting is dat in september 2021 de eerste civiele groep het eerste cluster schepen gaat bewaken. Meer informatie over de CWB is te vinden op het intranetportaal van de Koninklijke Marine, bij ‘Uitbesteden centrale walbewaking’, onder het kopje: ‘Uitgelicht’.