Tekst KAP Charlotte Verolme
Foto Herman Zonderland

‘Geen technisch trucje, maar cultuuromslag’

Defensie start het ene na het andere innovatieproject. Het Commando Landstrijdkrachten heeft er zelfs een speciale sectie voor: de afdeling Innovatie. In deze rubriek belicht Landmacht bijzondere trajecten die deze groep initieert of ondersteunt. Ditmaal het Platform Digitale Transformatie (PDX) van het Korps Commandotroepen.

Beeld je in. Een instructeur van de Elementaire Commando Opleiding (ECO) merkt in het veld dat leerling X niet meekomt met een bepaalde opdracht. We noemen hem Kees. Kees schiet tekort op het gebied van stressbestendigheid. Dit moet vastgelegd worden. De instructeur haalt een kladblok uit zijn zak en schrijft zijn bevindingen op. Dat doet hij gedurende de dag nog een aantal keer voor andere leerlingen.

Vervolgens logt de instructeur in op een stand-alone en typt zijn pennenvruchten over in Excel. Tenminste, als het kladblok onderweg niet kwijtraakt, natregent of anderszins beschadigd raakt. Het bestand slaat hij in zijn eigen werkomgeving op. Is hij afwezig, kan niemand bij zijn dossiers.

Ouderwets met pen en notitieblok de scores van leerlingen bijhouden. Tot voor kort was het voor ECO-instructeurs de realiteit van de dag.

Kostbare tijd

Dit moet anders, luidde de conclusie bij het KCT. Bij het PDX-team van het Korps kwam een duidelijk verzoek binnen: kunnen we een digitaal leerlingvolgsysteem ontwikkelen in de vorm van een app? Nog geen jaar later is de Student Evaluation Tool een feit. Vanaf hun smartphone kunnen instructeurs notities nu invoeren in een app. Altijd en overal. Helder, overzichtelijk, effectief.

Het klinkt simpel, maar de weg naar de app was hobbelig. Hiervoor gaan we terug naar het begin; de oprichting van het PDX. Een uit nood geboren initiatief van het KCT.

Waarnemingen kunnen per categorie ingevoerd worden in de Student Evaluation Tool. Helder, overzichtelijk, effectief.

‘De toekomst wordt gedomineerd door het digitale’

Transformatie

Het is 2019 en de ‘digitale transformatie’ binnen Defensie verloopt hier en daar moeizaam. Hoofd PDX-team Jack, wijzend naar zijn zilveren haardos: “Op beleidsniveau zaten mensen met mijn kleur haar, van mijn leeftijd. Wil je die digitaal krijgen in een bedrijf dat van huis uit lineair en een beetje oubollig is, heb je het niet over een technisch trucje, maar over een cultuuromslag. Ik sla bruggen tussen staf en operator. Wij begeleiden het KCT naar de wereld van morgen. En die wereld wordt gedomineerd door het digitale, niet door pen en papier.”

Het digitale leerlingvolgsysteem is slechts een van de producten van het DevOps-team. Naast de app werd ook een slimme administratieve tool voor de HR-afdeling en software voor een operationele eenheid ontwikkeld.

Eenheidsworst

Het feit dat het PDX-team rechtstreeks onder het KCT valt, is al een transformatie an sich. In de basis loopt de ontwikkeling van digitale producten en –diensten namelijk altijd centraal via het JIVC in Utrecht.

Jack: “Die collega’s doen hartstikke goed werk, maar het KCT is geen eenheidsworst. De behoeftes van onze operators zijn zeer gespecialiseerd. We hoorden regelmatig ‘maar ze snappen dáár niet wat wij híer doen’. Wij hebben daarom samen met de afdeling Innovatie en JIVC een Development & Operations-team (DevOps) opgericht. We maken híer iets voor híer.”

Dit gemêleerde team met daarin een ervaren operator, een KCT-reservist in de rol van software-ontwikkelaar, een externe ontwikkelaar en ook eentje van het JIVC blijkt een daverend succes. Vanuit Roosendaal behalen de pioniers binnen de kortste keren prachtige resultaten. Zo is er, behalve het digitale leerlingvolgsysteem, ook een slimme, administratieve tool voor de HR-afdeling en software voor een operationele eenheid ontwikkeld.

In het gemêleerde DevOps-team zit zowel een ervaren KCT-operator als een collega van het JIVC. Dit allemaal onder één dak, in Roosendaal. “We maken híer iets voor híer.”

‘Ik weet precies wat hij nodig heeft’

Vertaalslag

Vooral dat laatste is voor voormalig operator Niels het ultieme bewijs dat decentrale IT – het in eigen huis ontwikkelen en beheren van IT – werkt. “Er stapte hier een collega binnen die snel een digitale oplossing nodig had ter ondersteuning van een operatie. Dit verzoek is via de commandant geprioriteerd. Hij hoefde dus niet meer eerst via Utrecht iets in te dienen, wij hielpen hem direct op weg. En juist omdat ik zijn werk ken, weet ik precies wat hij bedoelt en nodig heeft. Zo kan ik weer de vertaalslag maken naar mijn andere collega’s van het DevOps-team. Dat werkt gewoon heel soepel en motiverend, voor iedereen. We doen met minder mensen meer, in minder tijd.”

Ook ECO-pelotonscommandant Chris gaat inmiddels dagelijks met nog meer motivatie aan de slag. De app waarmee hij de voortgang van zijn leerlingen kan bijhouden, werkt als een trein. “Het eindresultaat waar we naartoe werken met een leerling verandert niet, maar het kost veel minder moeite. Deze app is zoveel functioneler en overzichtelijker. Nu werken we hier alleen bij de ECO nog mee, maar de behoefte is om dit voor meer instructiegroepen beschikbaar te maken. Zo kun je een operator gedurende zijn hele carrière beter begeleiden.”

“Het eindproduct verandert niet, maar het kost veel minder effort”, aldus pelotonscommandant Chris.