Hoe handel je als marechaussee in het heetst van de strijd? In deze rubriek vertellen collega’s over een bijzonder moment tijdens de dienst. Een moment waarbij het er echt op aankomt.
Midden op de Dam 400 collega’s in het gelid houden. En dat voor het oog van tientallen camera’s en 2 staatshoofden… Er zijn mensen die voor minder bezwijken. Niet majoor Mike. Hij was donderdag 11 december als commandant verantwoordelijk voor de erewacht tijdens het bezoek van de Finse president Alexander Stubb aan ons land. Het was voor de beleidsmedewerker van het Opleidings-, Trainings- en Kenniscentrum Koninklijke Marechaussee (OTCKMar) de eerste keer dat hij deze taak mocht vervullen.
Zenuwen had hij niet, hooguit wat ‘wedstrijdspanning’, zoals hij het noemt. Zeker omdat je als commandant voor het oog van zo’n beetje iedereen staat. “En natuurlijk gaat er op een bepaald moment een been slapen, moet je hoesten of krijg je een loopneus. Als je tussen de collega’s in de houding staat, kun je af en toe even een korte kniebuiging maken. Ik kon dat niet.” Maar het mocht de pret niet drukken. “Ik ben trots op dit uniform. Dat ik dan ook nog iets kan betekenen voor Defensie en voor Zijne Majesteit de Koning, dat is alleen maar mooi. En dan ook nog in de stad waar ik ben opgegroeid.”
Wat doet de commandant erewacht precies tijdens zo’n staatsbezoek?
“Je hebt veel verantwoordelijkheden, waaronder de troepen op de juiste plek opstellen en vervolgens laten opmarcheren richting de paradeplaats. Er volgt dan een reeks protocollen, maar waar het eigenlijk op neerkomt is dat je de juiste commando’s op het juiste moment geeft. Je zorgt dat alles op het geplande moment plaatsvindt. Dat bouwt zich op totdat de koning en de president naar buiten komen. Dat is wel een moment waarop je denkt: ‘Oei, dit is belangrijk.’ Maar dat verliep gelukkig goed. De koning en de Finse president liepen naar het podium, waarna iedereen de eregroet bracht door het geweer te presenteren. Daarna volgde de inspectieronde door beide staatshoofden. Ze liepen een ronde langs alle eenheden, begeleid door de adjudant‑generaal van onze koning en een adjudant van de Finse president.”
Wat zijn de uitdagingen tijdens zo’n ceremonie voor jou als commandant?
“Nog voordat de staatshoofden naar buiten komen, meld je de erewacht gereed voor de ceremonie bij de adjudant van de koning. Hij of zij gaat vervolgens naar binnen om te melden dat alles klaar is voor ontvangst. In de tussenfase, die zo’n 20 minuten tot een half uur kan duren, sta je in de eerste rust te wachten. Dat klinkt ontspannen, maar dat is het niet. Je beweegt in principe niet, al lukt dat lang niet altijd. Het belangrijkste op zo’n moment is je gedachten te managen en op je ademhaling te letten. Toen mijn voet begon te slapen, probeerde ik onopvallend kleine bewegingen te maken. Dat is nog best lastig.
Het ging goed, maar het leek een eeuwigheid te duren. Na de eerste delegatie kwam de tweede, daarna de derde. En toen ik de koning zag, liep de spanning weer een beetje op. De adrenaline stroomde door m’n lichaam. Ik wilde het natuurlijk goed doen, maar de komst van de koning maakte me eigenlijk zenuwachtiger dan al het andere. Ook al oefen je van tevoren, het moment zelf blijft spannend.”
Hoe word je eigenlijk commandant erewacht?
“In principe hangt het van je rang af: voor deze functie moet je majoor zijn. Een coördinator binnen het ceremoniële bureau zoekt, in overleg met meerdere leidinggevenden, iemand die geschikt is. Die persoon moet de overtuiging en vaardigheden hebben om de taak goed uit te voeren. Als je die taak krijgt, moet je er volledig voor gaan. Tijdens het plannen en uitvoeren van de ceremonie besef je hoe eervol de taak is. Het was een fantastische ervaring die ik voor geen goud had willen missen. Als ik een volgende keer weer word gevraagd, sta ik daar zeker voor open. Al weet ik dat er ook andere mensen in de organisatie zijn die het graag zouden doen. Als ze de kans krijgen, moeten ze die grijpen. Ik gun het iedereen.”
Is het niet gewaagd om iemand die nog nooit commandant erewacht is geweest, meteen bij zo’n grote ceremonie voor de leeuwen te gooien?
“Zo zie ik dat absoluut niet. Of het nu om 10 of 400 man gaat, de verwachtingen van de commandant blijven in principe hetzelfde. Het enige verschil is dat je harder moet roepen – niet schreeuwen, wel duidelijk articuleren, zodat iedereen je kan horen. Zorg dat je het draaiboek goed kent en richt je volledig op jezelf. Je staat er bovendien niet alleen voor. Er zijn detachement‑commandanten aanwezig, mensen van het Bureau Ceremonieel en de Landmacht had een compagnie-sergeant-majoor mee om bij te sturen waar nodig. Als je gewoon zorgt dat wat jij roept correct is, dan loopt het wel. Jij geeft de commando’s, zij voeren ze uit.
Over het algemeen ging alles goed, maar ik zag in de video na afloop wel een paar kleine schoonheidsfoutjes. Bijvoorbeeld net voordat we gaan marcheren. We stonden even stil en ik moest hoesten. Ik houd het vaak in, waardoor ik een schokje door mijn lichaam voel. Niemand hoort het, maar de beweging valt mij zelf op. De volgende keer zou ik gewoon een keer hard hoesten, om die schokken te vermijden. Het zal weinig mensen echt opvallen, maar ik ben best perfectionistisch. Zelfs die kleine details wil ik verbeteren.”
Hoe kijk je hier op terug?
“Ik heb er echt van genoten. Het was een fantastische ervaring om in mijn uniform, waar ik heel trots op ben, op de Dam te staan. In dát uniform mocht ik de verschillende detachementen van Defensie commanderen, ik mocht meelopen op de Dam en namens Defensie– en zelfs namens Zijne Majesteit de Koning – een staatsbezoek verwelkomen. Ik voelde een enorme trots toen ik de Dam op liep. Ik dacht: wow, wat vet. Ik ben opgegroeid in Amsterdam, heb mijn vrouw daar leren kennen en mijn oudste kind is er geboren. Om dan met 400 man over de Dam te mogen marcheren, daar waar mijn hart ligt. Ja, dat is echt heel mooi.”
Ben of ken jij een collega die iets bijzonders heeft meegemaakt tijdens de dienst? Een moment waarbij ‘het erop aankwam’? Laat het ons weten via kmarmagazine@mindef.nl.
