Infanteristen paraat in kwetsbaar Bosnië en Herzegovina
Nederland draagt weer bij aan de Europese troepenmacht EUFOR (European Union Force) Althea in Bosnië en Herzegovina. Vanaf deze maand gaat een luchtmobiele infanteriecompagnie van maximaal 175 militairen naar dit land in de Balkanregio. In meerdere rotaties levert Defensie een bijdrage aan deze vredesmissie die veiligheid moet bewaken. En dat is nodig, het land is kwetsbaar. Zes vragen aan luitenant-kolonel Kay Schieven, de senior national representative (SNR) van Nederland voor EUFOR Althea.
Tekst: Stijn Jaspers | Foto’s: sergeant Caroline Hissink, eigen foto
Wat gaan de Nederlandse militairen doen tijdens deze missie?
“De infanterie-eenheid maakt onderdeel uit van het multinationale bataljon van EUFOR Althea. Zij hebben taken als het uitvoeren van patrouilles door het hele land, optreden als Quick Reaction Force en ondersteunen van gecombineerde trainingen met de strijdkrachten van Bosnië en Herzegovina. Tijdens de patrouilles gaan de militairen, als enige eenheid van de Europese troepenmacht, ook actief in gesprek met de bevolking. De Nederlandse militairen zijn hierdoor echt de thermometer van het EU-missiegebied.”
Onder welk gezag vallen de uitgezonden militairen?
“De Roemeense generaal-majoor Florin-Marian Barbu is de commandant van EUFOR Althea. Het multinationale bataljon waar de Nederlanders deel van uitmaken, is ongeveer duizend troepen sterk. In totaal zijn er straks zo’n 1.600 militairen uit 25 landen. Naast negentien EU-lidstaten zijn ook Albanië, Chili, Noord-Macedonië, Moldavië, Turkije en Zwitserland erbij. Nederland draagt overigens ook langer bij met een aantal staffunctionarissen op het hoofdkwartier en een National Support Element (NSE). Deze bijdrage is tot en met december 2027 verlengd. De hoofdlocatie van de missie is Camp Butmir in Sarajevo, waar zowel het hoofdkwartier als het multinationale bataljon zijn gevestigd.”
‘Voortdurende beïnvloeding en desinformatie’
Waarom is een Europese troepenmacht in Bosnië en Herzegovina eigenlijk nodig?
“Het land is kwetsbaar. De spanningen tussen verschillende etnische bevolkingsgroepen nemen de afgelopen jaren weer toe. Dat is zorgelijk als je de geschiedenis van dit land kent. Daarnaast is er de voortdurende beïnvloeding en desinformatie vanuit onder andere Rusland. Het bestrijden van de georganiseerde misdaad en irreguliere migratie zijn extra uitdagingen waar Bosnië en Herzegovina mee te maken hebben. Al met al redenen genoeg voor deze EU-missie die de veiligheid en stabiliteit in het land bevordert.”
‘EUFOR Althea versterkt onze buitengrenzen’
Wat zijn de redenen voor Nederland om de bijdrage met een jaar te verlengen?
“Wij laten hiermee zien dat Nederland een betrouwbare partner is binnen de NAVO en de Europese Unie. Wij nemen door onze bijdrage verantwoordelijkheid voor de veiligheid op het Europese continent. Die veiligheid staat onder druk. Zeker aan de Oostflank, de Westelijke Balkan waar Bosnië en Herzegovina toe behoort. De Nederlandse bijdrage aan EUFOR Althea versterkt onze buitengrenzen en gaat de groeiende invloed van onder andere Rusland in deze regio tegen.”
U bent senior national representative (SNR). Wat houdt deze functie in?
“Als SNR bewaak ik het mandaat van Nederland en heb ik de bevoegdheid om in te grijpen als het mandaat niet wordt nageleefd. In deze positie vertegenwoordig ik Nederland binnen EUFOR, ben ik een aanspreekpunt voor de Nederlandse commandanten ter plaatse en een adviseur namens het Nederlandse Joint Force Command.”
Wat zijn de grootste uitdagingen voor het komende jaar?
“De Nederlanders ter plaatste zijn stuk voor stuk goed getraind in het werk dat ze hier uitvoeren. Dat geldt voor de infanteriecompagnie, personeel op het hoofdkwartier en het NSE. Met een goede aansturing en ondersteuning vanuit Nederland verwacht ik geen grote uitdagingen in het operatiegebied. De grote vraag, en daarmee uitdaging, is vooral hoe Nederland na deze inzet van een jaar invulling gaat geven aan deze missie.”
Terug uit Bosnië en Herzegovina
Sergeant Pip (24) was uitgezonden van april ‘24 tot oktober ‘24
“Mijn vier collega’s en ik waren als specialisten civiel-militaire interactie vanuit 1 CMI-Commando (Civiel en Militair Interactie Commando) toegevoegd aan het 12e Raiding Squadron. Het was onze taak om de mariniers plaatselijke gewoontes en gebruiken uit te leggen voor als ze de poort uitgingen. Waar kun je op gepaste afstand van een kerk of moskee parkeren? Wie schud je wel of niet de hand? Welke religieuze feestdag vindt vandaag in dat ene dorp plaats? En bij welke markt kun je eens langsgaan om met burgers te spreken?”
“Concrete en operationele tips en tricks om cultuursensitief te werken. Met als doel de civiel-militaire samenwerking beter en veiliger te laten verlopen. Belangrijk in een land met drie etnische groepen, de Bosniakken, Bosnische Kroaten en Bosnische Serviërs, die regelmatig op gespannen voet staan met elkaar. Die spanningen voel je overigens niet direct als je in Bosnië en Herzegovina bent. Pas als je met burgers in gesprek gaat, merk je wat er onder de waterlijn broeit. En dat is best veel. Dat maakt deze missie ook zo interessant. Het ongeziene en verborgen deel.”
“Mijn tip aan collega’s die richting Sarajevo gaan? Verdiep je in de drie etnische groepen en leer een woordje Bosnisch of Duits. Dat wordt gewaardeerd. Ook al heb je een tolk bij je. Dit was mijn eerste uitzending. Ik zou zeker nog eens als militair naar Bosnië en Herzegovina terug willen. Maar misschien kom ik er nog wel eerder als burger.”
“Mijn twee jaar jongere broer gaat namelijk in april 2026 op uitzending naar Sarajevo voor EUFOR Althea. En, geloof het of niet, hij heeft precies dezelfde functie als ik. Ook hij zal straks een week op Camp Butmir aan het werk zijn om patrouilles voor te bereiden. Waarna ook hij een week de poort uitgaat, het hele land door. Een mooi ritme waarbij je op het kamp samenwerkt met bondgenoten uit verschillende landen om vervolgens een week lang de gastvrijheid van dit Balkanland te ervaren. Met al haar verborgen spanningen waar je zicht op wilt krijgen.”
