Sleutelrol bij alle militaire operaties voor Netherlands Joint Force Command

Defensie is een onderdeel rijker: het Netherlands Joint Force Command (NLD JFC). Gisteren was de commando-overdracht op voormalig vliegkamp Valkenburg. Het nieuwe operationele hoofdkwartier gaat de nationale en internationale operaties van de krijgsmacht 24/7 aansturen. Allemaal vanuit één centraal punt. “We bereiden ons voor op oorlog, maar ik kom iedere dag mijn bed uit om te zorgen dat die nooit uitbreekt”, zegt commandant generaal-majoor Johan van Deventer.

Tekst: kapitein Nico Schinkelshoek | Foto’s: sergeant-majoors Hille Hillinga en Mike de Graaf en archief Mediacentrum Defensie

De generaal salueert.
Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Eichelsheim droeg het commando donderdag over aan generaal-majoor Johan van Deventer.
Portretfoto van een militair.
Generaal-majoor Johan van Deventer is de eerste commandant van het NLD JFC.

‘Betere aansturing en meer tijd over om nieuwe plannen uit te werken’

Grootschalige operaties aansturen is voor de krijgsmacht uiteraard niet nieuw. De manier waarop dat vanaf nu gebeurt wel. Minder gericht op details, meer op de hoofdlijnen. Van Deventer: “Of we ergens heen gaan of niet en wat we daar gaan doen, is waar het NLD JFC zich mee bezighoudt. Net als de kaders en het effect dat we daarmee willen bereiken. Hoe de Defensieonderdelen dat vervolgens doen, laten we aan hen over.” Dat is niet zonder reden. De organisatie groeit de komende jaren namelijk fors. “Zo kunnen we de massa straks beter aansturen en houden we meer tijd over om nieuwe plannen uit te werken.”

Het zwaartepunt voor het NLD JFC ligt op zogenoemde multidomein-operaties. Conflicten kunnen zich namelijk tegelijkertijd afspelen op zowel land en in de lucht, als op zee en in space én in het cyberdomein. “Er is eigenlijk geen krijgsmachtdeel meer dat iets helemaal alleen kan”, benadrukt de kersverse commandant.

Twee Chinook-helikopters vliegen achter elkaar door de lucht. Een daarvan verplaatst een auto, die onder de helikopter hangt aan een touw.
Het zwaartepunt ligt voor het NLD JFC op multidomein-operaties.
Embleem NLD JFC. Bijschrift: Het embleem van het NLD JFC verwijst naar de vijf domeinen: land, zee, lucht, ruimte en cyberspace. Ook vertegenwoordigt het de drie dimensies van Defensie: cognitief, virtueel en fysiek.
Het embleem van het NLD JFC verwijst naar de vijf domeinen: land, zee, lucht, ruimte en cyberspace. Ook vertegenwoordigt het de drie dimensies van Defensie: cognitief, virtueel en fysiek.

Focus op hoofdtaak 1

Maar ook de huidige, dreigende veiligheidssituatie verlangt een nieuwe aanpak. Meer dan voorheen ligt de focus voor de krijgsmacht op hoofdtaak 1; het beschermen van het eigen grondgebied en dat van bondgenoten. “We moeten weg van de uitzendgedachte dat je weet waar je naartoe gaat en na zes maanden terugkomt. De mindset gaat zijn: ‘de oorlog komt misschien naar ons toe en we moeten hem voeren én winnen’. Daarmee beschermen we Nederland”, aldus Van Deventer.

Een marineschip ligt stil op een rustige zee.
Generaal-majoor Van Deventer: ‘Je wil plannen hebben voor zaken waarvan je zeker weet dat ze gebeuren, én voor noodgevallen.’
5 militairen salueren, achter ze staan voertuigen opgesteld.
Met het NLD JFC sluit Defensie beter aan bij krijgsmachten van bondgenoten en partners, die dit operationele niveau al kennen.

Het NLD JFC geeft orders aan de Defensieonderdelen

Het nieuwe NLD JFC is met in totaal zo’n 300 militairen en burgermedewerkers in staat zo’n mogelijk scenario te plannen en uit te voeren. Want stel: de NAVO wordt aangevallen door Rusland, dan wordt een deel van onze troepen aan het oostfront onder bevel van het bondgenootschap gesteld. Maar er liggen ook draaiboeken op de plank met daarin de taken die Nederland op zich neemt. Denk aan het verplaatsen en operationeel houden van de militairen, het doorvoeren van materieel en het veilig houden van ons eigen grondgebied. Ook cyber en speciale operaties blijven onder nationaal gezag. “Als we die plannen in werking moeten stellen, geven we vanaf hier de orders aan bijvoorbeeld de landmacht, luchtmacht en marine”, legt de generaal uit. “Dat doen we altijd in overleg, zodat zij hun tactische plan daar overheen kunnen leggen.”

Een gecamoufleerde militair in de bosjes. Hij houdt een lang vuurwapen vast.
Generaal-majoor Van Deventer: ‘Voor de persoon in het veld moet de oorlog uiteindelijk soepel verlopen omdat wij hier al een goed plan hebben gemaakt.’
Militairen in de weer met een bergingstank.
Nederlandse militairen in actie in een Leopard-bergingstank.

Plannen maken en wijzigen

Naast het plannen van dit gecombineerde optreden is het NLD JFC ook verantwoordelijk voor de aansturing tijdens zo’n mogelijk conflict. Zo houdt de nieuwe eenheid het operatiebeeld nauwlettend in de gaten. Vraagt dat om koerswijzigingen? Dan geeft het NLD JFC daar ook opdracht toe. Bijvoorbeeld omdat de situatie toch anders blijkt dan gedacht, of omdat er schaarste ontstaat in materieel, geeft de commandant als voorbeelden. “Dan bepalen wij wat prioriteit heeft om het gevecht zo goed mogelijk te kunnen blijven voeren.”

Over 5 jaar moet het NLD JFC op maximale sterkte draaien

Tot slot evalueert het operationele hoofdkwartier de situatie continu. “Dat is de cirkel die we doorlopen: een goede informatiepositie opbouwen zodat we weten wat er gaande is in de wereld, plannen maken, opdrachten geven, die opdrachten controleren en tot slot de uitwerking beoordelen.” Deze systematiek wordt overigens ook toegepast voor de verantwoordelijkheden in onder meer het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden.

Drie zandkleurige legervoertuigen rijden in een treintje uit een schip.
In het geval van een hoofdtaak 1-scenario speelt Nederland een belangrijke rol bij de doorvoer van materieel.

Transformatie naar ‘warfighting headquarter’

Het NLD JFC werkt achter de schermen. “Als je in de krant iets leest en denkt: ‘dat heeft invloed op Nederland’, ga er dan maar vanuit dat wij dat monitoren en opties genereren om te zien hoe wij de Nederlandse belangen kunnen beschermen. Voor het hele Koninkrijk”, aldus Van Deventer.

In 2030 moet het NLD JFC op maximale sterkte draaien. In datzelfde jaar verhuist het commando naar een nieuwe locatie. Tot die tijd zitten de militairen en burgers allesbehalve stil. “De veiligheidssituatie is echt zorgelijk, dus we kunnen niet op het gemakje veranderen. We transformeren naar een warfighting headquarter. Het moet snel, terwijl de operaties gewoon doorgaan. Ik sta te popelen om met elkaar aan de slag te gaan.”

Vacatures bij NLD JFC

In de komende jaren groeit het aantal functies bij het NLD JFC gestaag. Ook nu zijn er al vacatures beschikbaar. Deze zijn te vinden in de vacaturebank. “We zoeken slimme mensen die domeinoverstijgend en op het operationele niveau willen nadenken en handelen”, aldus Van Deventer.