02

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 29

Op eenzame hoogte

Tekst kapitein Arjen de Boer
Foto sergeant-majoor Aaron Zwaal

Helikoptervlieger Jaap Lokker vestigt record: 10.000 vlieguren

De enige in zijn soort, letterlijk en figuurlijk. Dat is de status van Jaap Lokker, al 45 jaar helikoptervlieger bij de luchtmacht. Afgelopen woensdag vierde hij tienduizend uur achter de stuurknuppel.

Portret van Lokker in vliegeroverall. Op zijn borst een speciale badge die verwijst naar de tienduizend vlieguren.
Chinookvlieger Jaap Lokker. Voormalig majoor, nu in dienst als burgercollega.

Tekst: kapitein Arjen de Boer | Foto's: sergeant-majoor Aaron Zwaal

In zijn digitale logboek zag Jaap Lokker hét moment al een tijdje aankomen. Afgelopen maandag zou hij in een Chinook transporthelikopter zijn tienduizendste vlieguur maken als helikoptervlieger. Tienduizend uren in de lucht! Dat is zeer weinig mensen gegeven, dan behoor je tot een elite. Zeker in Nederland, maar ook wereldwijd. “Eigenlijk is het een kwestie van gewoon volhouden en door blijven werken”, zegt Lokker (63) gekscherend. “Dan kom je er vanzelf.”

In de militaire vliegerwereld is tienduizend uur een ding. Toch was er die maandag geen feestje bij 298 Squadron. “Beetje raar”, dacht Lokker nog. Maar goed, het is wat het is. “Eigenlijk is voor een vlieger de eerste duizend uur op een type echt bijzonder. Dan ken je het toestel als je broekzak.”

Een Chinook vliegt laag over de landingsbaan, terwijl gele brandweerwagens staan te wachten.
Met zijn Chinook transporthelikopter maakte Lokker een fly past, een soort ereronde, laag over de basis. Brandweerwagens wachtten de vlieger op om met hun waterkanonnen een natte erehaag te maken.

Nat pak halen

Dus had Lokker het jubileummoment snel terzijde geschoven. Stond in de boeken, verder niks bijzonders. Gewoon doorlopen, mensen. Lekker verder vliegen. Zo ook afgelopen woensdag. Op het oog een normale ‘helikopterdag’. Al zag Lokker op het vliegschema wel wat kleine, gekke dingetjes. Zo moest hij tot 16.00 uur vliegen, terwijl de andere kisten al om 15.45 terug moesten zijn. “Toen ook vanuit de verkeerstoren het verzoek kwam om een fly past (soort ereronde laag over de basis, red.) te doen, was het wel duidelijk.”

Zijn collega’s waren het memorabele moment toch niet vergeten. Met zijn heli moest Lokker, eenmaal geland, door een kletsnatte erehaag rijden. Met dank aan de waterkanonnen van de brandweerwagens van de basis. En ja, hij moest zelf ook nog even een nat (vlieger)pak halen voordat hij zich bij collega’s, vrienden en familie kon voegen. Toespraakje hier, korte speech daar. “En dan wil toch iedereen snel aan het bier”, zegt de Chinookvlieger met een knipoog.

Lokker haalt water uit zijn gezicht.
Zoals vaker bij Defensie wordt een bijzonder moment gevierd met een nat pak. Daar ontkwam ook Lokker afgelopen woensdag niet aan.

Niks met Defensie

Als achttienjarige zette Lokker de stap naar de luchtmacht. “Ik had aanvankelijk niks met Defensie, ook niet in mijn familie. En al helemaal niet met de luchtmacht.” Naar eigen zeggen wist hij geeneens dat er helikopters bestonden.

‘Met die keuze ben ik altijd blij geweest’

Maar toch leek het hem wel wat, vlieger worden. Niet per se in een straaljager, daar gebeurden destijds best wat ongelukken mee. “Met die keuze ben ik altijd blij geweest. Als jachtvlieger houdt het operationele vliegen toch al snel op wanneer je veertig jaar wordt. Dan wordt het ongezond met al die G-krachten. Daar heb je in een helikopter weinig last van. Er zijn wat trillingen en schokken, maar dat vak kon ik tot mijn pensioen blijven doen. Mits ik gezond bleef, natuurlijk.”

Twee oude foto’s uit vroege carrière van Jaap Lokker. Links met demo-team Grasshoppers met op achtergrond een Alouette in de nationale driekleur. Rechts een jonge Lokker in vliegeroverall.
Lokker vloog ook voor het demo-team The Grasshoppers, dat gebruik maakte van de Alouette. In 1991 was hij teamleader. Foto’s: collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH)

Missies

In zijn loopbaan heeft Lokker tien buitenlandse missies gedraaid. Van Cambodja tot Bosnië en Kosovo. Van Irak tot Mali en Afghanistan. Hij vindt het lastig om er een hoogtepunt uit te pakken. Iedere missie is hem even dierbaar. “Het meest bijzondere is nog dat je met een hecht team de uitzending tot een succes maakt en samen thuis komt.” Wil je meer lezen over de bijzondere loopbaan van de oud-majoor, check dan dit verhaal in het luchtmachtblad De Vliegende Hollander.

Qua vlieguren blijft Lokker voorlopig op eenzame hoogte staan. Van de collega’s is er geen enkele vlieger die in de buurt van die tienduizend komt. Althans, voorlopig. “De nummer twee heeft nog tien jaar te gaan bij de luchtmacht. Hij staat tweeduizend uur ‘achter’”, aldus de senior master aviator. Maar, zo benadrukt hij, het is geen wedstrijd. “Eigenlijk zijn vlieguren alleen een ding binnen de vliegerwereld. Een bestuurder van een pantserrupsvoertuig krijgt echt geen speciale badge als hij een paar duizend uren in zijn voertuig heeft rondgereden.”

Een speciale badge op de borst van Lokkers vliegeroverall.
Tienduizend vlieguren is in de militaire vliegerwereld een uitzonderlijke prestatie.

Blijven volhouden

De luchtmacht zou wel gek zijn om de fitte zestiger te laten gaan. Zo’n bak ervaring kan je niet laten lopen. Dus vliegt Lokker elke week nog. Daarvoor moet hij elke zes maanden een medische check ondergaan. “Want mijn ogen en oren moeten natuurlijk wel goed genoeg zijn.”

‘Altijd blijven geloven in jezelf’

Toch gaat tachtig procent van zijn tijd vooral zitten in het opleiden en trainen van de jongere garde. "De belangrijkste les die ik ze meegeef, is dat ze moeten doorzetten. Ook als het even tegen zit”, zegt Lokker. Hij spreekt uit eigen ervaring. In eerste instantie was hij geen wonderkind achter de stuurknuppel. “Soms zit het mee, soms zit het tegen. Blijf hard werken en je komt er wel. Je moet altijd blijven geloven in jezelf.”

Lokker loopt met vingers in zijn oren weg bij een Chinook tarnsporthelikopter.