Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 20
Terugkijker
Het is weer tijd voor een blik op de kalender. In de rubriek 'Terugkijker' richten we het vizier om de week op een gebeurtenis uit het verleden. Van militair-historische aard en gebeurtenissen waarbij Defensie betrokken was, maar ook situaties die invloed hebben gehad op de hele wereld.
Om hiermee het ‘o ja-gevoel’ op te roepen, maar ook omdat we in deze jachtige tijd gebeurtenissen vaak zo snel vergeten of ons deze niet meer exact herinneren. Vandaag gaan we terug naar 25 mei 1889 toen een van de grootste luchtvaartpioniers in Kyiv het levenslicht zag: Igor Ivanovich Sikorsky.
Tekst: Evert Brouwer | Foto’s: Sikorsky Archives en archief NIMH
Sikorsky staat synoniem voor helikopter
Hij wordt vaak de ‘vader van de helikopter’ genoemd vanwege zijn baanbrekende werk in het ontwerp en de ontwikkeling van helikopters. Zijn bijdragen hebben de moderne luchtvaart veranderd en zijn ontwerpen worden nog steeds wereldwijd gebruikt.
Zijn eerste succes komt met de Sikorsky-2
Jules Verne
De jonge Igor heeft al op jonge leeftijd een enorme interesse in vliegen. Hij is geïnspireerd door de verhalen van de Franse sciencefictionschrijver Jules Verne en de tekeningen van Leonardo da Vinci. Hij begint een studie aan het Polytechnisch Instituut in zijn geboortestad en start al snel met het bouwen van vliegtuigen. Zijn eerste succes komt met de Sikorsky S-2, het tweede vliegtuig van zijn hand zoals het getal al aangeeft. Het vijfde vliegtuig, de S-5, bezorgt Sikorsky nationale erkenning en een vliegbrevet van de Fédération Aéronautique Internationale (FAI) in 1911.
Watervliegtuig
Sikorsky vlucht na de Russische revolutie naar de Verenigde Staten. Daar begint hij al vier jaar later de Sikorsky Aircraft Corporation in Stanford (Connecticut). Een van de eerste successen is een watervliegtuig, de Sikorsky S-42 Flying Clipper, die hij voor Pan American Airways maakt.
Hij vlucht na de revolutie naar Amerika
In 1939 ontwerpt en vliegt de meester zelf de experimentele Vought-Sikorsky VS-300, de eerste Amerikaanse helikopter. Dit model introduceert een configuratie met een enkele hoofdrotor en een enkele zogenoemde anti-torque staartrotor. Die is nog steeds de standaard voor de meeste helikopters vandaag de dag.
De R-6 haalt gewonden op in Birma
Inzet
De VS-300 wordt later aangepast tot de Sikorsky R-4, die in 1942 de eerste productiehelikopter ter wereld wordt. In dat opzicht lagen de Verenigde Staten voor op nazi-Duitsland, dat pas in 1944 een toestel in productie neemt: de Flettner Fl 282 Kolibri. De R-4 is dan al daadwerkelijk voor kleine missies ingezet door het Amerikaanse leger. In april 1944 gebruikt de Army Air Force de nieuwe Sikorsky R-6 helikopter voor het eerst in een gevechtssituatie, om gewonden in Birma (het huidige Myanmar) te evacueren.
De S-51 is de eerste Nederlandse Sikorsky
Watersnoodramp
De Nederlandse krijgsmacht heeft verschillende Sikorsky’s in dienst gehad. De Marine Luchtvaartdienst (MLD) kent achtereenvolgens de Sikorsky HSS-1N (UH-34), die voornamelijk voor reddingsoperaties wordt ingezet. De S-51 is de eerste Nederlandse naoorlogse helikopter en vooral bekend van de foto’s van de watersnoodramp in 1953. . Verder had de MLD beschikking over de Sikorsky S-55/H04 S-3 en de S-58/SH-34J Seabat.
Onschatbare waarde
De naam Sikorsky staat na ruim een eeuw synoniem voor helikopter. Igor Sikorsky's bijdragen aan de gehele luchtvaartindustrie zijn van onschatbare waarde. Zijn ontwerpen hebben de manier waarop we vliegen en helikopters gebruiken fundamenteel veranderd. Het bedrijf met zijn naam blijft een van de toonaangevende fabrikanten van helikopters ter wereld en zijn ontwerpen worden nog steeds gebruikt door militaire en civiele organisaties over de hele wereld.
President
Een van de meest opvallende modellen nu nog is de Sikorsky UH-60 Black Hawk. Dit toestel van de Amerikanen was de afgelopen weken nog in en boven ons land te zien tijdens de oefening Falcon Spring. De bekendste Sikorsky wordt de komende jaren zonder meer de VH-92a. Daarvan bouwt de firma Sikorsky er vier voor de president van de Verenigde Staten en zijn staf.
Sikorsky overleed op 26 oktober 1972, maar zijn erfenis leeft voort in iedere helikopter die vandaag de dag vliegt. Zijn innovaties hebben de luchtvaartindustrie gevormd en zijn ontwerpen blijven een cruciale rol spelen in militaire en civiele operaties wereldwijd.
