Een kijkje in de keuken van de medische keten en Herstel in Litouwen
Who you gonna call… als er slachtoffers zijn of voertuigen panne hebben? Juist ja: de mensen van Herstel en de medische keten. Zij waren deze week in Litouwen maar wat druk met oefening Iron Wolf. De Defensiekrant keek mee.
Tekst: kapitein Joris van Duin | Foto’s: sergeant-majoor Hille Hillinga
Felle zonnestralen vallen de grote witte tent van Herstel binnen, als twee monteurs er met een Fennek-verkenningsvoertuig vandoor brommen. Het doel: proefrijden om te zien of de olielekkage van de wagen is verholpen en-ie weer door het bos- en zandrijke terrein bij Rukla kan ploeteren.
Motorblok
“Het was nogal wat werk”, zegt commandant van 435 Herstelpeloton sergeant-majoor Werner met een grote grijns. Verkenners van 104 JVE, de Nederlandse hoofdeenheid van de Multinationale Battlegroup in Litouwen, brachten ‘m hierheen omdat het voertuig olie lekte. Conclusie: het dek moest eraf. Het motorblok, zo groot als een palletbox, werd losgekoppeld en eruit getakeld. Daarna begon het speurwerk om het lek boven te krijgen. En dan is het ook nog eens een kwestie van onderdelen aanvragen en vervangen. “Dat zijn de grootste klussen die we hier doen. Het echte monteurswerk.”
‘Ik had er niet meer mee naar Vilnius durven rijden…’
Dat doen de technische mannen in een grote witte tent van wel twintig bij zestig meter. Naast de weggereden Fennek staat de ziekenboeg aardig vol. Een medische auto staat zonder wielen op de betonnen vloer. Even verderop houdt een bergingsvoertuig een viertonner met een takelsysteem aan de achterzijde omhoog.
Tukker FM
Werner: “Dat is ook mooi werk. De achteras was helemaal verrot. Ik had er niet meer mee naar Vilnius durven rijden…” Dus gaan de overalls aan, gehoorbescherming op en is het tijd voor smeer aan de handen. En dat allemaal onder het genot van plattelandhits van radiostation Tukker FM.
Multinationale Battlegroup Litouwen
Met tweehonderd militairen levert Nederland een bijdrage aan de versterkte militaire aanwezigheid van de NAVO in Litouwen. Normaal gesproken zijn het vooral eenheden afkomstig van 43 Gemechaniseerde Brigade, maar nu zijn militairen van Jistarc 104 Verkenningseskadron aan de beurt.
De Multinationale Battlegroup waar Nederland deel van uitmaakt, staat onder Duitse leiding en is gestationeerd in Rukla. De in totaal 1.300 militairen staan paraat om het NAVO-grondgebied te verdedigen, mocht Rusland Litouwen binnenvallen. Ook is het de bedoeling met de aanwezigheid van de troepenmacht de lokale bevolking gerust te stellen.
Artilleriebeschieting
Een paar kilometer verderop gaat het er bij de oefening heftiger aan toe. Door een artilleriebeschieting en verschillende ‘tics’ vallen een dode en gewonden. De mannen en vrouwen van de Role 1, een mobiele hulppost in het bos, zijn aan het hollen.
‘Snel, over 2 minuten moet hij weg zijn’
Met al vijftien ernstig gewonden achter de rug arriveren nog eens drie Noren en Duitsers. “Hij heeft een fractuur in zijn been en een schotwond”, krijgt algemeen militair arts kapitein Joep van een Noorse medic te horen. De gewonde moet voor een snelle levensreddende behandeling naar de compacte Role 1-tent. “Er komt zo een tweede en derde binnen. Ruimte maken dus”, roept Joep. In de toegesnelde M113 ligt een bewusteloze Duitser. Hij is in shock, zijn ogen zijn dicht en hij heeft granaatscherven in zijn been. Twee aangelegde tourniquets redden zijn leven.
Georganiseerde chaos
In de tent inspecteert verzorgende IG korporaal-1 Roos razendsnel of de twee cats in orde zijn. Maar ook of het been nog te redden valt. Ze legt een infuus aan en met toestemming van de verpleegkundige spuit ze pijnmedicatie in. “Hij moet naar ‘achteren’ met een heli voor uitgebreidere zorg. Snel, over twee minuten moet hij weg zijn”, klinkt het.
Als alle gewonden weg zijn, is er ademruimte. Het medische team geeft elkaar high fives. “Dit ging heel goed”, stelt arts Joep tevreden vast. “We hadden gelukkig veel handjes, van Duitse dokters en ook de Noren assisteerden. Het was een georganiseerde chaos, ook omdat de patiënten redelijk gefaseerd binnenkwamen.”
‘Aan een half woord en een blik hadden we genoeg’
Ook Roos is opgetogen. “Tijdens deze uitzending vullen wij het gezondheidscentrum op de kazerne. Dan is dit wel even andere koek. De eerste twee dagen tijdens deze oefening hadden we geen patiënten. Maar net lag ik in mijn slaapzak en werd ik wakker gemaakt, omdat er een mass casualty was. Dan is het opstaan, omhangen en kijken of de medische tent in orde is. Mooi hoe we dit oppakten. Aan een half woord en een blik hadden we genoeg om elkaar te begrijpen.”
Eerste uitzending
Terug naar de grote witte tent van 435 Herstelpeloton, waar hersteller wielvoertuigen korporaal-1 Ryan even pauzeert. ‘Litouwen’ is zijn eerste uitzending. “Het is hartstikke mooi om hier met mijn collega’s zes maanden te zijn. De sfeer is goed, er wordt meer zelfstandigheid van je verwacht en soms improviseren we lekker.”
Daarmee doelt hij op de faciliteiten. Want ook al voldoet de witte tent aan alle wensen; zoals ‘thuis’ is het niet. Waar de mannen hier wel twintig containers aan reserveonderdelen hebben, zal je net zien dat ze iets nodig hebben dat er niet is. “Dan kan je het bestellen en daarop wachten. Maar je kunt ook zelf oplossingen bedenken. Van dat laatste leer ik veel.”
Niet alleen de monteurs, maar ook de verkenners zijn happy
Ryan maakt zich klein en duikt onder de omhoog getakelde truck. Met een luchtdruksleutel probeert hij moeren van de achteras te krijgen. Maar beweging komt er niet in. Een collega pakt een soort gasbrandertje en verhit het geheel. Hierna zou het wel moeten lukken. En inderdaad, de aanhouder wint. Na een nieuwe poging komt de moer los.
Panne
Niet veel later gaan de deuren van de werkplaats weer open. Monteurs die in de Fennek een proefronde maakten, zijn er weer. Een duim gaat de lucht in, de rit verliep zonder problemen. De Fennek kan er weer tegenaan. Dus zijn niet alleen de monteurs, maar ook de gebruikers van Jistarc 104 Verkenningseskadron happy. Rusten zit er alleen nog niet in, want een Amarok met panne heeft zich gemeld. Volgende patiënt!
