Train-de-trainer in Tsjaad

Acht Nederlandse instructeurs wapenen land voor grote missies

Gewend aan de enorm hoge temperaturen, van boven de 40 graden Celsius en meer, zijn ze nog niet helemaal. Acclimatiseren in Tsjaad doe je nu eenmaal niet een-twee-drie, zegt majoor Jaap, de Senior National Representative (SNR) vanuit de hoofdstad Ndjamena. Sinds vorige week dragen acht Nederlandse militairen daar bij aan de missie van het internationale Global Peace Operations Initiative (GPOI).

Tekst: Evert Brouwer | Foto's: US Department of Defence, eigen beeld

De Nederlandse militairen verzorgen in een periode van zes weken een train-de-trainer opleiding voor Tsjadische kaderleden en militair instructeurs. Dat doen ze onder leiding van en samen met Amerikaanse zogenoemde contractors, allen oud-militairen. Plaats van handeling is de Groupements Ecoles Militaires Interarmees in de hoofdstad Ndjamena, bij de grens met Kameroen. In een tweede periode van vier weken gaan de Nederlandse instructeurs met de Tsjadische militairen op oefening te velde. Dat heeft plaats op de nabij gelegen Ecole Nationale Sous-officers d’Active de Koundoul.

Mariniers

De samenwerking met Tsjaad is niet nieuw. Ruim 15 jaar geleden, van mei 2008 tot maart 2009, waren Nederlandse mariniers als onderdeel van een Iers bataljon in het land aanwezig. “De lessen uit die tijd hebben we meegenomen. Maar Tsjaad heeft recenter met onze militairen ook een bijdrage geleverd aan de VN-missie MINUSMA in Mali”, weet luitenant-kolonel Pepijn, die vanuit de Directie Operaties van de Defensiestaf in Den Haag de inzet begeleidt. Elke week wordt een rapport opgesteld en besproken met de directeur Operaties, schout-bij-nacht Jeanette Morang.

Uitstekende krijgers

Overste Pepijn is vorig jaar tijdens de verkenning ter plekke geweest. “De militairen van het Tsjadische leger zijn goed opgeleid in gevechtstaken, zoals contra-terrorisme. Het zijn uitstekende krijgers, die vooral in kleine groepen hun mannetje staan in de woestijn. Grote eenheden aansturen, daar ligt het probleem”, heeft hij ervaren. “Waar we hen nu beter in maken, is het voorbereiden van grotere operaties voor bijvoorbeeld de Afrikaanse Unie of de Verenigde Naties. Het gaat dan om het vergaren van inlichtingen, het uitvoeren en plannen van operaties, het instandhouden van een lange missie (logistiek, red.) en omgaan met de lokale bevolking; de civiel militaire samenwerking en mensenrechten dus. Op die vlakken kunnen we de militairen wel wat bijbrengen met onze ervaring.”

Grote klassen

De voertaal tijdens de opleiding is Engels, waarbij de trainers en mentoren worden bijgestaan door tolken Arabisch, Frans en Engels. “Dat werkt prima”, ervaart SNR majoor Jaap, die zelf ook waar nodig als instructeur lessen geeft. “De klassen zijn met dertig tot veertig militairen, in de rang van soldaat tot majoor, best groot. Ook het niveau verschilt dus soms behoorlijk. We richten deze eerste week de aandacht dan ook op de basis (niveau 1) en gaan dan verder. Vanaf volgende week gaan we over op train-de-trainer. Het lespakket is samengesteld door de GPOI, dat veel ervaring heeft met zulke opleidingen.”

Voor de majoor is het de eerste keer dat hij in Afrika werkt. “Maar een aantal collega’s heeft wel ervaring op dit continent en daarvan profiteert het team zeker.” Vooral de gastvrijheid van het gastland bevalt de Nederlandse militairen. “Overal waar we komen, worden we met open armen ontvangen. ‘Wat fijn dat jullie van zover komen om ons iets te leren’. Er wordt echt alles aan gedaan om ons werk zo goed mogelijk uit te voeren. Toen een aantal spullen van ons vast stond op het vliegveld, heeft de generaal van de opleiding persoonlijk direct actie ondernomen. Dat is hier wel iets.”

Veilig

Tsjaad grenst aan liefst zes landen, waarvan een aantal bepaald niet tot de rustigste behoren. Het geweld in buurland Soedan mag bekend zijn, ook Libië en het armste land ter wereld, de Centraal Afrikaanse Republiek, delen de grens met Tsjaad. “We merken er hier in de hoofdstad absoluut niets van. Je moet goed luisteren naar de mensen om je heen: de Amerikanen, chauffeurs, tolken en de Tsjadische militairen. We voelen ons echt veilig hier.”

Dat kan ook prima, bevestigt luitenant-kolonel Wouter van den Hazel. Hij is Defensie-attaché voor Mali, Burkina Faso, Niger en Tsjaad. “Deze missie past in onze regionale deelstrategie Afrika van Defensie. Ogenschijnlijk valt deze missie onder hoofdtaak 2 (beschermen en bevorderen van de internationale rechtsorde en stabiliteit, red.), maar past net zo goed onder hoofdtaak 1 (het beschermen van het eigen en NAVO-grondgebied, red.). Die scheiding is steeds moeilijker, omdat diverse partijen voet aan de grond in Afrika proberen te krijgen, onder meer door wapens en goederen te leveren. Ook Rusland. Daarom is het voor ons land van belang om in dit deel van Afrika aanwezig te zijn. En dat wordt steeds belangrijker, ook om onze veiligheid in Nederland te waarborgen.”