‘Evacuees’ naar veilige haven geleid

Een patrouilleschip, 2 snelle FRISC-motorboten en een NH90-boordhelikopter. Met de onlangs bij Cyprus aangekomen Zr.Ms. Holland zijn vorige week oefenevacuaties bij de kust uitgevoerd, zogeheten maritieme Non-combatant Evacuation Operations (NEO). De bemanning van het patrouilleschip evacueerde burgers uit een haven in een fictief crisisgebied, in nauwe samenwerking met de reeds op het eiland gestationeerde mariniers van de Marine Spearhead Task Unit (MSTU).


Tekst: kapitein Henny de Boer  |  Foto’s: sergeant-majoor Cristian Schrik

De eenheden staan stand-by voor het eventueel verlenen van noodhulp en het evacueren van Nederlandse paspoorthouders uit het Midden-Oosten. In de scenario’s van de omvangrijke oefeningen moesten de militairen reageren op vele onvoorziene omstandigheden, om overal op voorbereid te zijn.

De oefen-NEO over zee vindt plaats bij een Cypriotische marinebasis, nabij de zuidelijke havenstad Limasol. In het scenario van de 'full dress rehearsel' evacueren de militairen mensen uit een crisisgebied in het Midden-Oosten.
Op Cyprus woonachtige Nederlandse gezinnen met kinderen nemen deel aan de oefening en spelen hun rol van evacuee met verve. Dat maakt het geheel een stuk realistischer.
In het scenario is het niet mogelijk om aan te meren aan de kade vanwege de ‘crisissituatie’. Dus de evacuees moeten per FRISC en helikopter naar het schip gebracht worden. Een flinke logistieke uitdaging.
De eenheden moeten onder grote tijdsdruk beslissingen nemen, want mensen willen het ‘crisisgebied’ met spoed verlaten. Is er alweer een FRISC of een heli beschikbaar? Wie vertrekt in welk voertuig? Is de persoonslijst al compleet?
Niet alleen onderlinge coördinatie is essentieel, ook afstemming met internationale partners is een vereiste. Want ook andere landen halen hun onderdanen terug in een reële situatie. En dat moet allemaal tegelijkertijd gebeuren, te midden van de chaos. Dat maakt het optreden behoorlijk complex.
De operatie op de grond, in de haven en op zee verschilt niet wezenlijk van vorige maand uitgevoerde oefen-NEO’s op een luchthaven. Dat betekent dat de mariniers opnieuw meerdere checkpoints inrichten voor het begeleiden van de evacuees richting het schip.
De mariniers van de doorlopend gereedstaande MSTU doen onder meer de ontvangst van evacuees bij de ingang van de haven, de controle op verboden voorwerpen en het beheer van wachtruimtes.
Ook de leden van het Snel Consulair Ondersteuning Team (SCOT) van het ministerie van Buitenlandse Zaken nemen weer deel. Ze controleren de identiteit van de evacuees en ondersteunen bij de evacuatie.
'Go, go, go!' Een van de mariniers is ‘gewond’ geraakt en heeft dringend hulp nodig. Dat heeft hoge prioriteit. Een zogeheten 'Quick Reaction Force' spoedt zich naar de collega voor assistentie.
Gewonde evacuees vliegen per heli naar het schip. Daar worden ze - onderweg naar veilige haven - door de medische dienst verder geholpen.
Vorige maand werden er NEO's geoefend met een C-130 Hercules-transsporttoestel. Dat gebeurt ditmaal dus met een patrouilleschip. Een schip doet er langer over om ter plaatse te zijn dan een C-130, maar kan wel meer evacuees meenemen en is flexibeler in beweging. En zo waren er nog meer verschillen ten opzichte van eerdere oefeningen met het transporttoestel.

Stand-by

Defensie staat sinds halverwege oktober stand-by op Cyprus vanwege de situatie in het Midden-Oosten. Eerst met twee C-130 Hercules-transporttoestellen van 336 Squadron uit Eindhoven en mariniers van de MSTU, maar recentelijk kwam daar ook het OceanGoing Patrol Vessel Zr.Ms. Holland bij. De C-130 en de mariniers van de Joint Task Force (JTF) hebben zich deze week geherpositioneerd. Dat betekent dat ze op korte notice to move in Nederland zijn komen te staan 'voor het geval dat’. Het patrouilleschip blijft voorlopig in de regio.
Nederland is niet het enige land dat zich deels heeft geherpositioneerd. Een flink aantal andere westerse landen heeft hetzelfde besluit genomen. - Zie ook: ‘Militairen op Cyprus verplaatsen taak naar Nederland’