Tekst Martin Zijlstra
Foto Amerikaanse strijdkrachten

NORAD schiet vier keer op ballon en objecten

Op de hoofdfoto: de start van de F-22 Raptor die op 4 februari de Chinese ballon uit de lucht schoot. Foto: Airman 1 Mikaela Smith

President Joe Biden van de Verenigde Staten weet niet precies wat de drie Unknown Flying Objects (UFO’s) waren die de Amerikaanse luchtmacht vorig weekeinde boven Amerika en Canada uit de lucht schoot. Wel staat vast dat het geen Chinese spionageballonnen zijn, zoals de eerste die 4 februari werd neergehaald. In de tussentijd heeft het North American Aerospace Defense Command (NORAD) zijn paraatheid verhoogd voor het geval er weer nieuwe objecten opduiken.

Van die Chineese ballon, zestig meter groot, hebben de Amerikanen intussen de nodige brokstukken opgevist die nu door de FBI worden onderzocht. Het Pentagon heeft z’n mening daarover al verkondigd: spionage!

Naar resten van de drie andere objecten wordt nog steeds gezocht. “Tot nu toe hebben we nog niets gevonden”, erkende de Amerikaanse defensieminister Lloyd Austin afgelopen maandag. “We hebben dus ook nog geen idee wat het is”. Generaal Vanherck voegde tijdens de persbriefing eraan toe om niet te speculeren over een relatie met welk ander land dan ook. “We weten het gewoon niet”, zei hij.

Minister Austin: ‘We hebben dus ook nog geen idee wat het is’

Vier objecten uitgeschakeld

Op 4 februari vuurde een F-22 Raptor een AIM-9X Sidewinder af op een Chinese ballon voor de kust van North Carolina. Op 10 februari werd een tweede ‘ding’ neergehaald, boven het plaatsje Deadhorse in Alaska. Een dag later was het raak boven de Canadese provincie Yukon. Amerikaanse en Canadese straaljagers werden de lucht in gestuurd en het was uiteindelijk een Amerikaan die een derde object neerhaalde. En dan afgelopen zondag, waarop ‘iets’ werd onderschept in de buurt van het Huronmeer (een van de grote meren aan de Oostkust van Canada).

De Amerikanen hebben inmiddels bekend gemaakt dat de eerste raket die op dat 'ding' werd afgevuurd zijn doel miste. Volgens Vanherck was dat het laatste object mogelijk eerder al waargenomen boven Wisconsin en Montana, al is dat niet helemaal zeker. 

De zestig meter grote Chinese ballon vlak voordat (links) én nadat (rechts) hij werd neergeschoten met een Amerikaanse raket.

Alert

De onderschepping van de eerste ballon leidde volgens de Amerikanen tot een aanpassing van de luchtverdedigingssystemen. Filters zouden zijn veranderd, waardoor de Amerikanen en Canadezen nu meer ‘zien’ dan voorheen. Zodoende konden de objecten van afgelopen weekeinde waargenomen worden. NORAD-commandant generaal Glenn Vanherck voegt eraan toe dat de waakzaamheid verhoogd is. 'Zijn' militairen zijn na het ongewenste Chinese bezoek alerter op vliegbewegingen.

Daarnaast beweren deskundigen dat de Amerikanen dit soort objecten altijd al zagen, maar nu veel transparanter met die informatie omgaan en de onderscheppingen nu wel bekend maken.

Militairen waakzamer na ontdekking zestig meter lange ballon

Amerikaanse militairen bergen de Chinese ballon. Inmiddels onderzoekt de FBI de brokstukken. Foto: MCS1 Tyler Thompson.

Geen buitenaardse wezens

En ondertussen wordt over de objecten druk gespeculeerd. Uiteraard zijn er mensen die beweren dat het gaat om luchtvaartuigen van buitenaardse wezens, maar het Witte Huis ontkende dat al snel. Uit andere verhalen blijkt dat het om objecten gaat met verschillende vormen. Zo heeft de een het over een achthoekig voorwerp met draden eronder, zonder verdere lading. De ander, zoals de Canadese defensieminister Anita Anand, spreekt van een cilinder. De drie voorwerpen zijn in ieder geval een stuk kleiner dan de grote Chinese ballon.

Ook gaat er een verhaal rond van een van de F-35 vliegers die op onderzoek werd uitgestuurd. De vlieger zou gemeld hebben dat zijn apparatuur werd gestoord toen hij naast het object vloog. Maar een collega F-35 vlieger leek daar geen last van te hebben.

Op vier plaatsen werden de afgelopen weken objecten neergehaald, één bleek een Chinese ballon. Naar de brokstukken van de andere objecten wordt nog gezocht. Illustratie: Paul Koebrugge, MCD

NORAD

Als er één organisatie is die in staat zou moeten zijn om de objecten te identificeren, is het de NORAD. Deze club bewaakt al sinds 1957 het luchtruim van de Verenigde Staten en Canada. Iedere dreiging moet tijdig ontdekt, geïdentificeerd en, indien nodig, onderschept en uitgeschakeld worden. NORAD gebruikt daarvoor een netwerk van satellieten, grondradar, luchtradar en gevechtsvliegtuigen.  

Met vliegtuigen en helikopters, zoals deze Chinook van de Amerikaanse landmacht, wordt gezocht naar de brokstukken van de drie objecten die afgelopen weekeinde werden neergehaald. Archieffoto: John Pennell, U.S. Army

Het gebied dat NORAD bewaakt is enorm. Om die reden is het verdeeld in drie regio's, ieder met een eigen hoofdkwartier. Regio Alaska is gevestigd op de Joint Base Elmendorf-Richardson in Alaska. De Canadese NORAD-regio (CANR) heeft zijn hoofdkwartier in Winnipeg, in de provincie Manitoba. En de derde regio, afgekort CONR (wat staat voor: Continental NORAD Region) werkt vanaf de vliegbasis Tyndall Air Force Base, in Florida. Hoe groot het complete aandachtsgebied ook is, NORAD-commandant Vanherck richt zich vanuit zijn hoofdkwartier in Colorado momenteel vooral op objecten die vanaf het noordwesten de VS en Canada binnenvliegen.

De Canadese premier Justin Trudeau staat bij een bezoek aan het hoofdkwartier van NORAD in Colorado de pers te woord. Links: commandant generaal Glenn Vanherck. Ze staan voor de ingang van Cheyenne Mountain, waarbinnen de bunker van NORAD zich bevindt, onder zeshonderd meter graniet, veilig voor atoomwapens.