Civiele en militaire sector slaan handen ineen tijdens CIMIC Conferentie
In een wereld waarin geopolitieke spanningen toenemen en de grenzen tussen militaire en civiele verantwoordelijkheden vervagen, kwam vorige week in Den Haag een internationale groep experts bijeen. Tijdens de jaarlijkse CIMIC (Civil-Military Cooperation) Foresight Conferentie stonden onder meer samenwerking, kennisdeling en toekomstgerichte strategieën tussen de militaire en civiele sector centraal.
Tekst: Coen Heil | Foto’s: NAVO CIMIC
Meer dan honderd deelnemers uit zo’n dertig landen – variërend van militaire officieren tot academici, humanitaire hulpverleners en vertegenwoordigers van de commerciële sector – verzamelden zich in het CIMIC Centre of Excellence (CCOE). De sfeer was opvallend informeel. Uniformen bleven grotendeels achterwege, waardoor de gebruikelijke hiërarchie verdween en ruimte ontstond voor mooie gesprekken. Dat deden de militairen en burgers kriskras door elkaar bij de koffieautomaat of tijdens een van de vele breakout-sessies.
“Wanneer je in gesprek wil komen met civiele partners, moet je dat per definitie ongerubriceerd doen”, licht kolonel Henk Paape de opzet toe. Hij is plaatsvervangend directeur CCOE. “Als je dan niet laagdrempelig bent, sla je de plank compleet mis met wat je wil bereiken.”
Van doctrine tot dialoog
Kolonel Paape benadrukte het unieke karakter van het CCOE. “Wij zijn leidend in de ontwikkeling van de NAVO-doctrine voor civiel-militaire samenwerking. We coördineren, geven richting en zorgen dat lessen worden gedeeld. Onlangs gaven we nog een interessante cursus over analysecapaciteit voor de civiele omgeving. Daarbij is onder meer gebruik gemaakt van open source informatie. Variërend van sociale media tot NGO-rapportages. Deze inzichten zetten we vervolgens in om het militaire planningsproces en de strategische besluitvorming te ondersteunen.”
De focus van het CCOE ligt op het strategisch en operationeel niveau binnen de NAVO. Vanuit Nederland, als één van de zeven sponsoring nations, wordt actief meegedacht. De CCOE-structuur bewijst volgens Paape opnieuw zijn waarde nu de dreiging vanuit het Oosten toeneemt. “Juist nu is de rol van CIMIC actueler dan ooit,” benadrukte hij.
Een nieuwe wind: samenwerking met het bedrijfsleven
Een opvallend nieuw element dit jaar was de aanwezigheid van de privésector. CEO’s en directieleden van diverse bedrijven waren uitgenodigd om mee te denken over hun rol in toekomstige conflicten en crises. Zij lieten zien hoe hun technologieën, netwerken of diensten een bijdrage kunnen leveren aan militaire operaties. Of deze zelfs mogelijk kunnen maken. “Communicatie, satellietverbindingen, stroomvoorziening: het wordt allemaal beheerd door private partijen,” legde kolonel Paape uit. “Zonder hen kunnen wij ons werk niet doen.”
“Hoofdtaak 1 staat centraal”, zo verwees hij naar de taak van Defensie om het eigen en bondgenootschappelijk gebied te verdedigen. “Wij hebben daarbij voldoende voorraden nodig om ons ook te kunnen blijven verdedigen. Daarbij zijn essentiële middelen nodig van de samenleving. Bijvoorbeeld op het gebied van eten en drinken, elektriciteit en van ongehinderde communicatiemiddelen.”
Hot topics en gedeelde zorgen
De conferentie bood ruimte voor diepgaande discussies over almaar urgenter wordende thema’s. Denk aan de opvang van gewonden wanneer het gevecht centraal staat in grootschalige militaire operaties. Daarbij zijn de civiele ziekenhuizen onmisbaar. Of de logistieke keten die op volle toeren moet draaien om een effectieve verdediging mogelijk te maken.
Ook de vooroordelen over CIMIC kwamen aan bod. “Veel mensen denken nog steeds dat wij vooral scholen bouwen en water uitdelen, zoals in Afghanistan,” legde Paape uit. “Maar tegenwoordig draait het om het begrijpen van de civiele samenleving en hoe deze partijen ons kunnen ondersteunen. Dat vraagt om een nieuw soort samenwerking – en omdenken.”
CCOE
Het CCOE, opgericht in 2006, is de voorkeursnetwerkcampus om:
- mensen met elkaar in contact te brengen;
- collectieve kennis te delen;
- eenheid van doel te bereiken op het gebied van civiel-militaire samenwerking.
Kansen en aanbevelingen
Behalve het delen van uitdagingen, keken de bezoekers vooral ook naar de kansen. Belangrijke speerpunten waren het creëren van wederzijds begrip, een betere afstemming tussen sectoren en het investeren in gezamenlijke capaciteiten. Alle aanbevelingen worden vervolgens gedeeld met onder meer SHAPE (Supreme Headquarters Allied Powers Europe), het centrale militaire commandocentrum van de NAVO. Daarna worden ze vertaald naar het nationale beleid van alle deelnemende landen.
Dat betekent voor Nederland dat bijvoorbeeld het ministerie van Defensie kan aangeven welke projecten zij door het CCOE willen laten oppakken. Dat gebeurt via een jaarlijkse coördinatievergadering met alle sponsoring nations. “Daarin brengen we de nationale belangen in,” aldus Paape. “Maar uiteindelijk wordt unaniem beslist wat het CCOE implementeert. NAVO-coördinatie is belangrijk, maar nationale besluitvorming blijft leidend.”
Toekomstgericht samenwerken
Wat de deelnemers aan de conferentie verbond, is de gedeelde overtuiging dat civiel-militaire samenwerking geen bijzaak meer is. Het is een randvoorwaarde voor effectieve defensie. Of het nu gaat om cyberdreiging, humanitaire crisissituaties of grootschalige evacuaties: zonder civiele steun en betrokkenheid loopt het spaak.
Verdediging van vrijheid, veiligheid en waarden
De boodschap van kolonel Paape was helder. “Het gaat erom dat we samen onze vrijheid, veiligheid en waarden verdedigen. Zoals vrijheid van meningsuiting, het geloof en onze manier van leven. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar is het niet. Daarom moeten we investeren in begrip, verbinding en samenwerking.”
De Annual CIMIC Foresight Conferentie 2025 bewees dat die samenwerking geen utopie is, maar een realiteit in opbouw. Een realiteit waar militaire, civiele en commerciële partijen elkaar steeds beter weten te vinden. Want alleen samen zijn we voorbereid op de uitdagingen van morgen.
