Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 43
Terugkijker
Het is weer tijd voor een blik op de kalender. In de rubriek 'Terugkijker' richten we het vizier om de week op een gebeurtenis uit het verleden. Van militair-historische aard en gebeurtenissen waarbij Defensie betrokken was, maar ook situaties die invloed hebben gehad op de hele wereld.
Tekst: Evert Brouwer | Foto's: Diversen
Om hiermee het ‘o ja’-gevoel op te roepen, maar ook omdat we in deze jachtige tijd gebeurtenissen vaak zo snel vergeten of ons deze niet meer exact herinneren. Vandaag gaan we terug naar 13 november 1942, toen het schip USS Juneau tot zinken werd gebracht door een Japanse onderzeeboot. Tien opvarenden overleefden de klap, 687 mensen kwamen om, onder wie vijf broers.
De Amerikaanse geschiedenis is vervuld van verhalen over heldendom en opoffering. Een voorbeeld daarvan is de Oscar-winnende film Saving Private Ryan (1998) met Tom Hanks in de hoofdrol. Hij krijgt daarin het bevel ene James Ryan van het front weg te halen, omdat zijn drie broers al zijn omgekomen. Het is echter een fictief verhaal, losjes gebaseerd op de lotgevallen van de Niland-broers, maar ook met elementen van een andere familie.
Gedreven door patriottisme melden de broers zich aan bij de marine
Pearl Harbor
De uit 1944 stammende film The Sullivans, is het veel minder bekende, maar wel waargebeurde verhaal. Het draait om de vijf Sullivan brothers – George, Francis, Joseph, Madison en Albert – uit Waterloo in de Amerikaanse staat Iowa. Gedreven door plichtsbesef en patriottisme melden ze zich vrijwillig aan bij de marine na de Japanse aanval op Pearl Harbor in december 1941. Dat doen ze onder één voorwaarde: ze moeten bij elkaar blijven. Hun wens gaat in vervulling en ze monsteren aan op USS Juneau, een nieuwe lichte kruiser.
Op die noodlottige dag van 13 november 1942, tijdens de Slag om Guadalcanal, komt USS Juneau onder zwaar vuur te liggen van Japanse oorlogsschepen. Het loopt hierbij ernstige schade op. De commandant probeert het gehandicapte schip nog in veiligheid te brengen, maar de Juneau wordt geraakt door een torpedo van de I-26, een van de vijandelijke onderzeeboten. Het zorgt voor een enorme explosie waarna het schip in tweeën breekt en in een oogwenk naar de diepte zinkt.
President Roosevelt verordonneert dat broers niet meer op hetzelfde schip mogen dienen
Ondanks het dagelijkse nieuws over de oorlog zorgt de dood van de vijf Sullivan-broers voor een schokgolf in het land. Van alle kanten komen steunbetuigingen, onder wie van president Franklin D. Roosevelt. Hij neemt naar aanleiding van de dood van de broers een besluit: er mogen geen directe familieleden op hetzelfde schip dienen.
Hoe onwaarschijnlijk het ook mag klinken: de familie Sullivan richt zich vrijwel meteen na het grote verlies op. Zus Genevieve meldt zich nota bene aan bij de Amerikaanse marine, als specialist recruiter third class. Samen met haar ouders bezoekt ze meer dan tweehonderd fabrieken en scheepswerven die voor de Navy Department werkten. De familie doet ook regelmatig oproepen via de radio, in een soort podcast, om de militairen en de Defensie-industrie te steunen.
De Putnam krijgt in 1943 USS The Sullivans als naam
Moeder Aletta Sullivan is er op 10 februari 1943 bij als er een bijzondere plechtigheid plaats heeft: de herbenoeming van een schip-in-aanbouw. Oorspronkelijk zou die als USS Putnam (DD-537) de zeeën gaan bevaren, maar wordt als eerbetoon aan de broers (om)gedoopt tot USS The Sullivans. Dat schip ‘overleeft’ de Tweede Wereldoorlog en is in 1965 uit dienst gesteld.
Dertig jaar later is de opoffering van de familie nog niet vergeten. Er volgt een tweede USS The Sullivans, met weer een bijzonder tintje. De DDG-68 is gedoopt door Kelly Sullivan-Loughren, kleindochter van Albert Sullivan. Het motto van USS The Sullivans, een destroyer van de Arleigh Burke-klasse, luidt veel betekenend: 'We Stick Together' (We blijven bij elkaar, red.).
