07

Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 1-2 | 2024

‘Tweede jeugd’ voor brandweercentrum Woensdrecht

‘Het zit allemaal logischer in elkaar’

x
Leestijd: 7 minuten

Als één eenheid van het CLSK sinds kort tot in de puntjes voldoet aan de eisen van deze tijd, dan is het wel het Brandweer Opleidings- en Trainingscentrum op Vliegbasis Woensdrecht. Dankzij een opknapbeurt van de ‘mock ups’ waarop de opleidingen worden gegeven, kan dit voor het CLSK vitale BOTC weer járen vooruit.

Tekst: Jack Oosthoek | Foto’s: Louis Meulstee

Oefening in een namaakwoning waarin een bed staat.
Willem van Laar in de ‘bedroom’ van het oefengebouw dat een slaapkamer voorstelt. In zijn handen een tablet waarmee hij de bloedhete vuurhaard ‘op afstand’ bedient.

‘Dat er bij het BOTC een F-35 staat, ging internationaal als een lopend vuurtje’

Close up van het bedieningspaneel waarmee iedere brand van een F-35 kan worden gesimuleerd.
Close up van het bedieningspaneel waarmee iedere brand van een F-35 kan worden gesimuleerd.

De opknapbeurt van het BTOC was nodig omdat de mock ups na 23 jaar hun beste tijd hadden gehad. “Alles was zo goed als versleten”, verklaart het Hoofd Brandweeropleidingen van het BOTC, kapitein Willem van Laar. Een van de opvallendste moderniseringen is de vervanging van de mock up van de F-16 door een - hoe kan het anders - F-35. Hierop leren de cursisten onder meer een brand in een jachtvliegtuig blussen. Dat er nu bij het BOTC een F-35-model staat, ging de afgelopen tijd internationaal als een lopend vuurtje. Brandweerlieden van de Belgische luchtmacht trainen er intussen op en andere buitenlandse luchtmachten hebben die wens te kennen gegeven. Naast die van de F-16 is ook de mock up van de Cougar vervangen door die van een NH90.

Kijkje in de controletoren van het Brandweeropleiding- en Trainingscentrum op Vliegbasis Woensdrecht.
Kapitein Willem van Laar in de ‘mission control’ van het BOTC, de bedieningstoren, waar vandaan de mock ups bediend en branden gecoördineerd. Linksvoor het nieuwe model van de F-35.

‘We kunnen opleiden naar de eisen van deze tijd’

Alles vervangen

Gemoderniseerd is ook oefenzone Spill en het daar ‘geparkeerde’ verkeersvliegtuig. Op dit plateau van 520 vierkante meter kan op elke plek vuur worden gecreëerd, in plaats van alleen hier en daar, zoals tot nu toe. “Door slijtage kampte de Spill met storingen. Bedrading, computers… alles is vervangen. Het zit allemaal logischer in elkaar”, vat Van Laar samen. Aanpassingen ook in het oefengebouw. Beeldde dat vroeger een kantoor uit, nu is het een soort woning met verschillende ruimtes die in brand gezet kunnen worden. Alle branden in het BOTC worden nu met een tablet aangestuurd. Het tijdperk van het op een muur aangebracht bedieningspaneel is voorbij. Na grondige test zijn de nieuwe mock ups intussen volledig operationeel. “We zijn up-to-date en kunnen opleiden naar de eisen van deze tijd. Nu de twee bestelde elektrische brandweerwagens nog. Die komen in juni”, aldus Van Laar.

Oefenen in het blussen van een brand.
Het BOTC is een voor de luchtmacht vitaal centrum. Geen brandweer aanwezig? Dan niet vliegen. Brandweerlieden kunnen voor hete vuren komen te staan.

‘Iedereen is brandweerman in hart en nieren’

De (twaalf) instructeurs van het BOTC werken in hun vrije tijd vrijwel allemaal bij de vrijwillige brandweer. “Als brandweerman in hart en nieren helpen ze graag mensen. Dat zit gewoon in hun systeem”, weet Van Laar. De door de instructeurs te gebruiken leerstof komt uit de koker van de hoogste brandweerorganisatie in ons land, Brandweer Nederland. Onder die vlag vinden ook examens plaats. Voordeel hiervan is dat de BOTC-cursisten aan de hand van de nieuwste inzichten kunnen trainen. Maar ook dat brandweerlieden die de luchtmacht vaarwelzeggen door hun gedegen opleiding óveral terecht kunnen.

Brandweerlieden in training.
Bij het BOTC werken twaalf instructeurs, stuk voor stuk geboren brandweerlieden.

‘Dat Europese en andere luchtmachten bij ons aankloppen, zegt wat over ons centrum’

‘Baas brandweerauto’

Het BOTC stoomt alle spuitgasten van de luchtmacht klaar voor het grote werk. Onder hen nieuwkomers, bijgenaamd ‘spijkerbroeken’, die voor hun komst naar Woensdrecht eerst de Algemene Militaire Opleiding (AMO) doorlopen. Het BOTC verzorgt ook cursussen voor ouwe rotten in het vak. Zoals de leergang voor bevelvoerders, ofwel ‘baas brandweerauto’, en voor on scene commander. Deze leidt bij ongevallen als officier van dienst alles in goede banen. Tegen de achtergrond van de civiel-militaire samenwerking doet hij dat samen met de regionale veiligheidsofficier.

Brandweerpersoneel in brandweerwagen van de luchtmacht oefent in het blussen van een brand.
De cursisten leren bij het BOTC met een E-One Titan crashtender van het CLSK werken. Dit type brandweervoertuig wordt op vliegbases ingezet om de gevolgen van ongelukken met vliegtuigen te bestrijden.

En dan is er de currency-opleiding om de vaardigheden van de ervaren brandweerman verder op te krikken. Zelfs Duitse en Zwitserse militairen komen ervoor naar Woensdrecht. Van Laar: “Dat Europese en andere luchtmachten bij ons aankloppen, zegt wat over ons centrum waar je alle aspecten van het vak leert. Door bewust onveilige situaties te creëren, leren we je wat veilig werken inhoudt. Al met al is het BOTC een voor het CLSK cruciaal centrum. Zonder brandweer kan er niet worden gevlogen. Sterker nog, nergens ter wereld starten of landen luchtmachtvliegtuigen zonder dat daarbij brandweer aanwezig is.”

Brandweerlieden in training.
Door hun gedegen opleiding en dito papieren zijn brandweerlieden van het CLSK ook daarbuiten moeiteloos inzetbaar.

‘We steken een brand nooit aan, maar maken die juist professioneel uit’

Het hoofd van de Brandweeropleiding van de luchtmacht

Geen pyromanen maar pyrologen

Willem van Laar begon zijn loopbaan veertig jaar geleden bij de brandweer in Bloemendaal. “Ook ik ben brandweerman in hart en nieren.” In 2002 stroomde hij via een personeelsadvertentie ‘horizontaal’ in bij de luchtmacht, als brandweerinstructeur op Woensdrecht. Na omzwervingen door Defensie werd hij er in 2013 Hoofd Brandweeropleidingen. Of hij bij het CLSK heftige momenten heeft meegemaakt? “Soms gebeurt er wat, maar ernstige voorvallen… Nee, op één keer na dan, al was ik er niet zelf bij. Bij de crash van een Nederlandse Apache-gevechtshelikopter in woestijn van Mali kwamen de twee vliegers om het leven. Het CLSK vloog brandweerlieden in om ze uit het wrak halen. Alles bij elkaar een heftige ervaring.” Een brand in de jaren negentig in een gebouw in Bloemendaal liep voor Van Laar wel bijna fataal af. Door plotseling ontbrandende rookgassen zag hij geen hand voor ogen. “Op een gegeven moment had ik geen idee meer waar ik was. Doordat ik toevallig tegen een deurkruk aanliep, kon ik gelukkig snel naar buiten. Zo’n gebeurtenis grijpt je aan, net als de doden waarmee een brandweerman bij een auto-ongeluk te maken kan krijgen. Toch blijft het een mooi vak. In tegenstelling tot wat sommigen denken zijn wij geen pyromanen, maar pyrologen. We steken een brand nooit aan, maar maken die juist professioneel uit.”