Leeswijzer

De Koninklijke Luchtmacht en haar voertuigen – Een historisch beeldverslag vanaf 1945

Een boek over voertuigen, maar bij de luchtmacht gaat het toch om vliegtuigen? Correct, maar zonder voertuigen doen die niet zo heel veel. Voor sommige onderwerpen moet je echt een liefhebber zijn en dat geldt zeker voor dit boek. Voertuigkenner Harry Isings stelde het samen, nadat hij dat ook al deed voor de landmacht (2016) en marine (2019). Een boek over de Koninklijke Marechaussee staat nog op stapel.

Het is een verzameling van (meer dan 1.400) foto’s van de ruim 1.000 voertuigen die de luchtmacht vanaf 1945 gebruikte of dat nu nog steeds doet. En let op, het leuke van het boek is dat door de enorme hoeveelheid foto’s het niet alleen meer om de voertuigen gaat, maar tegelijkertijd een prachtig historisch (foto)document over de luchtmacht zelf is geworden. Het is een fotoreis door de afgelopen 75 jaar. Maar natuurlijk gaat het Isings om de voertuigen die goed worden beschreven, vaak geïllustreerd met originele documenten en veel foto’s uit de tijd van gebruik.

Pechvogels – straaljagers zonder toekomst

In deel 1 van het tweeluik Pechvogels beschrijft auteur Pieto van Buysen alle straaljagers – met uitzondering van de puur experimentele ontwerpen – die na de Tweede Wereldoorlog wereldwijd zijn ontwikkeld en gebouwd, maar toch niet in productie werden genomen.

Denk aan een verticaal startende en landende Franse Mirage of een met zwenkvleugels, de Israëlische F-16-look-alike Lavi, of de Amerikaanse F-111, maar dan in de uitvoering voor vliegkampschepen. Recenter materiaal staat er ook in. De YF-23 (zie boekcover) legde het in competitie af tegen de F-22. En de X-32 won het niet van de X-35, die daarna tot F-35 uitgroeide. Nederlandse inbreng is er ook, zij het klein: in de jaren zestig ontwikkelde Fokker samen met Republic uit Amerika D.24 Allicance. Verder dan ontwerpen op papier is het niet gekomen. Iets verder van de grond, ook in letterlijke zin, kwam de VAK 191B, een samenwerkingsverband tussen Fokker en het Duitse VFW. De Harrier-achtige verschijning haalde het echter ook niet. Frankrijk en de Verenigde Staten nemen het overgrote deel van de ontwikkelingen en daarmee ruimte in het boek voor hun rekening. De inbreng van het Verenigd Koninkrijk is als luchtvaartnatie verrassend klein. Evenzo verrassend, maar dan in positieve zin, zijn zelfs twee Zwitserse straaljagerontwerpen.

Pechvogels is een interessant boek, zeker als je geïnteresseerd bent in de ontwikkeling van de militaire luchtvaart. Het is een mooie bundeling van types en bijbehorende verhalen van zo’n zestig jaar straaljagerevolutie.

The legendary Douglas DC-3 – a pictorial tribute

Een van de meest tot de verbeelding sprekende vliegtuigen is de Douglas DC-3, dan wel de Dakota of de C-47 Skytrain. In de basis allemaal hetzelfde type, waarvoor nog meer bijnamen zijn bedacht, zie de cover van het boek. Michael Prophet, liefhebber en specialist op het gebied van zogenoemde propliners, vliegtuigen met propelleraandrijving zoals de Dakota, maakte er een zeer kleurrijk boek over.

Geen historisch werk, alhoewel het eerste hoofdstuk wel een zeer beknopte geschiedenis van de ontwikkeling weergeeft. Het boek is vooral een overzicht van wat er nu nog van dit vermaarde ontwerp over is. Dat kunnen statische exemplaren zijn, zoals de C-47 in kleuren van de Militaire Luchtvaart van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger in het Nationaal Militair Museum in Soesterberg. Maar meer nog kijkt Prophet naar ‘operationeel’ ingezette Dakota’s over de hele wereld, de vliegwaardige exemplaren dus. En dat zijn er nog best heel wat, zeker als je bedenkt dat het ontwerp inmiddels zo’n tachtig jaar oud is. En de verwachting is dat ze nog wel een aantal decennia blijven vliegen, met de originele prop-aandrijving of met een turbineaandrijving.

Het boek is een prachtig eerbetoon en een mooie momentopname van wat er op dit moment op de wereld nog te zien is van dit ontwerp van voor de Tweede Wereldoorlog.