Tekst Robert den Hartog
'Benader nooit zelf een internationale bron'
De politieverbindingsofficieren (liaisons) van de Koninklijke Marechaussee, de nationale politie en de BeNeLux vormen sinds het begin van dit jaar 1 centraal netwerk. Verspreid over de wereld helpen ze opsporend en vervolgend Nederland met rechtshulpverzoeken. Luitenant-kolonel Ad Peters, hoofd Backoffice KMar Liaison Officers, legt de onschatbare waarde van ‘zijn’ liaisons uit.
Waarom hebben de KMar en de politie liaisons?
“De reden dat we in bepaalde landen liaisons hebben, is om de politiële samenwerking met dat land soepeler te laten lopen. Het is dan handig als je een persoon ter plaatse hebt om je belangen te behartigen. Een face-to-face gesprek is toch heel anders dan een ‘koud’ e-mailtje met een verzoek. Parallel aan de wettelijk verplichte handelingen en bestaande internationale verdragen kan de liaison met zijn contacten de autoriteiten ‘enthousiasmeren’.”
'Een face-to-face gesprek is anders dan een e-mailtje'
Wanneer kan een collega in Nederland een liaison inschakelen?
“Stel… je wilt voor een onderzoek een getuige horen of een verdachte aanhouden. Maar nu blijkt dat de verdachte in het buitenland woont. Wat doe je dan? Het is wettelijk vastgelegd welke stappen een opsporingsinstantie moet nemen om iemand te laten aanhouden of uit te leveren. Het is in zo’n zaak - zoals gezegd - handig als je iemand op locatie hebt, die de weg kent en die bij de lokale autoriteiten om extra aandacht vraagt voor een verzoek of antwoord geeft op een vraag.”
Welke stappen moet de collega in Nederland volgen?
“Je moet je vraag neerleggen bij het eigen Brigade Informatie Knooppunt. Zij spelen de vraag door naar het KMar Informatie Knooppunt. Het KIK benadert de Dienst Landelijke Informatie Organisatie (DLIO). Het DLIO schakelt vervolgens - ook voor snelle bevragingen - een liaison in of 1 van onze andere 4 kanalen (Interpol, Europol, bureau Sirene of een buitenlandse liaison in Nederland).”
De collega mag niet zelf over de grens aan het werk?
“Als je een politieel of justitieel rechtshulp verzoek doet, moeten de juiste spelregels worden gevolgd. Je moet je als marechaussee daar aan houden. Benader daarom nooit zelf een internationale bron. Dat levert onrechtmatig verkregen bewijs op. Niet rechtsgeldig in de rechtbank dus. Informatie die internationaal wordt gedeeld, moet nu eenmaal worden geregistreerd. Wij zijn daarom de deur naar de rest van de wereld.”
Wat doet een liaison nog meer?
“De liaison werkt vanuit een Nederlandse ambassade en heeft een diplomatieke status. Hij maakt deel uit van het ambassadeteam. Opsporingshandelingen zijn voor de liaison dus uit den boze. Naast het - populair gezegd - sneller voor elkaar krijgen van zaken, begeleidt de liaison bezoeken van kamercommissies. De liaison volgt daarnaast de trends en ontwikkelingen, weet wat er in een land speelt en bestudeert wat daarvan de gevolgen voor Nederland zijn.”
Hoe is het netwerk van liaisons opgebouwd?
“Het netwerk van KMar- en politieliaisons telt 35 medewerkers. Ze werken allemaal in opdracht van de Dienst Landelijke Informatie Organisatie i.o. (DLIO), unit Buitenland in Zoetermeer. De Marechaussee heeft 12 liaisons, die zich met name richten op de KMar-taken, zoals migratiecriminaliteit, ID-fraude en bescherming burgerluchtvaart. Door de nieuwe centrale aansturing hebben de KMar en de politie de landen zo efficiënt mogelijk verdeeld en werken ze zoveel mogelijk samen.”
Vacatures
Wilt u liaisonofficier worden? Vanaf 1 september 2014 worden er 6 functies opengesteld. Een jaar later moeten die gevuld zijn. Het betreft de liaisonfuncties in Kenia, Nigeria, Peru, Spanje, Pakistan en Marokko. Vereiste rang is kapitein, functieduur is minimaal 3 en maximaal 5 jaar. Meer informatie over de functies, waaronder de specifieke functie-eisen kunt u terugvinden in de vacaturebank.
Op onderstaand kaartje wordt een overzicht gegeven van de liaison-locaties in de wereld. Klik op de plus in Peru en Pakistan voor reacties van 2 liaison-officieren.
