Marine zet poort open voor Invasie

Hoofdrol voor marinepersoneel in nieuwe speelfilm

Geen studio’s, holle wanden en lichtgewicht decorstukken. Voor de nieuwe Nederlandse speelfilm Invasie verzorgde de marine échte defensielocaties, materieel, collega’s en expertise in het Caribisch gebied. Niet alleen Marinebasis Parera op Curaçao en Marinierskazerne Savaneta op Aruba opende de deuren voor de cineasten, ook Zr.Ms. Groningen, een FRISC, onderzeeboot én marinepersoneel kregen onder andere een rol in de film die vanaf morgen te zien is in de Nederlandse bioscopen.

^{Tekst: kapitein Jessica Bode | Foto: sergeant Sjoerd Hilckman}

Regisseur Bobby Boermans en producent Errol Nayci schrikken met de verhaallijn de eilanden Curaçao en Aruba op met een aanval. Terwijl de marinierskazerne in Aruba onder vuur ligt, het luchtruim op slot gaat en de Nederlandse ambassadeur geëvacueerd wordt, proberen drie jonge mariniers-in-opleiding het verschil te maken. Een actiefilm pur sang. Al is het scenario ver verwijderd van de werkelijkheid, maar ach…daarvoor is het ook een film. Wel bijzonder om een keer écht defensiematerieel in een speelfilm te zien en geen civiele vaar- en vliegtuigen met een Nederlandse vlag erop geplakt.

Niet alsof

Naast bekende acteurs zoals Tarikh Janssen, Gijs Blom, Ortál Vriend en Gijs Scholten van Aschat, schitteren ook enkele marinecollega’s op het witte doek. Zij vertolken functies die een ingehuurde figurant niet kan spelen. Denk aan de de air controller en FRISC-bestuurder. “Je kunt immers niet zomaar een acteur machtigen om zo’n snelle boot te besturen”, verduidelijkt luitenant-kolonel der mariniers Eric Piwek, projectleider vanuit Defensie. Normaliter is hij hoofd van het Maritiem Hoofdkwartier in het Caribisch gebied en nu zag hij erop toe dat Defensie tussen het filmen door haar taken goed kon blijven uitvoeren.

Wat acteur Fedja van Huêt betreft deden de defensiemedewerkers het “wonderbaarlijk goed!” Hij vervolgt: “Militairen weten wat ‘uitvoeren mars!’ is. Je vraagt ze iets en ze doen het. Bovendien waren alle handelingen die ze voor camera deden, acties uit hun dagelijkse praktijk.”

Aangenaam verrast

Defensiecollega’s in de Carib wisten vooraf wel dat er opnamen zouden plaatsvinden, maar niet waarvoor of met welke acteurs. “Ik werd er aangenaam door verrast”, vertelt roerganger op Zr.Ms. Groningen matroos-1 Teske. “Je ziet niet elke dag hoe het eraan toe gaat op een filmset.” Ze was aan het werk in de West toen ze werd gevraagd om te figureren tijdens de opnames, die in de zomer van 2022 plaatsvonden op en rond Curaçao, Aruba en Saba. “Of je iets van mij gaat terugzien is de vraag. Ze filmen zó veel."

Observeren

Wie we in ieder geval terugzien op het witte doek is Van Huêt die voor Invasie in de rol kroop van overste Stan Bot, de commandant van de Groningen die in de film een prominente rol vertolkt. Uren bracht hij door op het patrouilleschip (die tijdens de opnames ook écht in het gebied actief was) om de échte commandant kapitein-luitenant ter zee Lex van de Kraan en de bemanning te observeren.

“Hoe houd je het wapen vast, wanneer ga je zitten of is het zaak dat je opstaat. Wanneer bespeur ik opperste concentratie en hoe spreekt iedereen elkaar aan”, verduidelijkt de acteur. “Een kwestie van rustig kijken en noteren. Het moet zoveel mogelijk kloppen met de werkelijkheid. Dat als militairen de film kijken ze zeggen: ‘dat heeft-ie goed gedaan’. Ja, dat was mijn missie.”

Doorpas

Dat inleven van Huêt begon trouwens al in Nederland, toen hij zijn defensiekleding en toebehoren zelf moest passen en ophalen. “Meestal heb je een doorpas van kleding op de filmset, maar nu moest ik alles zelf ophalen bij het kleedpunt. Net als de militairen. Ik werd omringd door jonge mensen die pas net bij Defensie waren begonnen. Daarom lieten ze me eerst ook niet naar binnen. Ze hebben vast gedacht: ‘Wat moet hij hier nu weer’.”

Beeld krijgen

Een andere bijzondere rol was weggelegd voor actrice Ortál Vriend, die de eerste Nederlandse vrouwelijke marinier in opleiding speelt. “Het voelde een beetje alsof ik daardoor extra geloofwaardig moest zijn”, vertelt ze.

Vooraf liep de actrice mee met verschillende onderdelen van de Elementaire Militaire Vorming Mariniers in Nederland, om zo een zo goed mogelijk beeld te krijgen van wat er van haar werd verwacht. Ook leerde ze al een en ander van haar partner, die bij Defensie werkt. “Hij kon me al meer vertellen over dingen als afkortingen en uiteraard ben ik met hem door het script gelopen.” Al realiseert ze zich ook wel dat er straks nog best mariniers zullen zijn die met scepsis naar haar vertolking van een marinier-in-opleiding kijken. “Maar ik ben ervan overtuigd dat er vrouwen zijn die dit écht kunnen.”

Leerzaam

Al met al was het voor zowel de acteurs als voor de defensiemedewerkers een bijzondere ervaring. “Wij militairen hebben onze strakke werkwijze en gewoonten, maar het is leerzaam om te zien dat er in de filmwereld ook gestructureerd en gedisciplineerd wordt gewerkt. Daar kunnen wij ook van leren”, vertelt Piwek. “Ik had de opnamen niet willen missen. Er zijn twee werelden samengekomen.”

Actrice Ortál Vriend vult aan: “Ik heb veel respect voor militairen. De onbaatzuchtigheid, het harde werk, maandenlang van huis zijn…”. Van Huêt vult aan: De saamhorigheid en heldere afspraken aan boord vond ik ook heel bijzonder. Het is een geoliede machine.”