Vervlogen tijden herleven op het onbewoonde eiland Jan Mayen
Op expeditie naar een vulkaaneiland. Het stamt nog uit de vervlogen
tijden van de oude scheepsjournalen. 400 jaar geleden ontdekten 2 schepen van de
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden het Noorse eiland Jan Mayen. Oude
tijden herleven wanneer Zr.Ms. Zeeland koers zet naar hetzelfde eiland voor een
bijzondere expeditie. Aan boord, naast de vaste bemanning, Mountain
Leaders van het Korps Mariniers èn…37 wetenschappers.
De expeditie met het Oceangoing Patrol Vessel vond plaats van 13 tot
en met 26 augustus. Wetenschappers van TNO, de Rijksuniversiteit Groningen en
het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap gingen mee op uitnodiging
van de marine. Zij deden daar archeologisch en biologisch onderzoek.
“Een bijzondere ervaring, zo’n tripje met wetenschappers”
Verschillende tenues
“Een bijzondere ervaring, zo’n tripje met wetenschappers”, vat het Hoofd
Logistieke Dienst van de Zeeland, LTZ 2OC Grietje Boorsma, de expeditie bondig
samen. “Het was de eerste dag wat onwennig. Maar vrij snel was het heel normaal
dat er mensen in allerlei tenues door het schip liepen.”
Gevaarlijke gletsjers
De Mountain Leaders van het Korps Mariniers beklommen op Jan Mayen
de Beerenberg. Een 2.277 meter hoge vulkaan met 2 gevaarlijke gletsjers. Een
mooie test om te opereren onder zware klimatologische omstandigheden.
Onderzoekers helpen
De beklimming kende echter nog een ander doel. Om de onderzoekers te helpen,
plaatsten de mariniers bij hun beklimming meetopstellingen op een aantal
ontoegankelijke plekken. De meters registreerden de kwikneerslag van de vulkaan.
Ook verzamelden de mariniers verschillende typen mos voor de wetenschappers.
“Het was een ijzig labyrint”
Spleten overwinnen
“Er stond een extreem harde wind, tot wel 100 kilometer per uur”, herinnert
één van de Mountain Leaders zich. "Er moesten klimtouwen aan te pas
komen om als extra scheerlijnen voor de tenten te fungeren. De gletsjers van de
Beerenberg zijn lang en reiken tot in de Noordelijke IJszee. We moesten diepe en
brede spleten overwinnen. Het was een ijzig labyrint.”
Ingenieus kabelsysteem
De militairen stond nog een uitdaging te wachten. Een specialist van het
Marinebedrijf restaureerde op het eiland de monumentale gedenksteen voor 7
landgenoten. Die kwamen daar in 1634 om het leven. Een zware opgave, aldus één
van de Mountain Leaders, die zich hiervoor inspande. “We bikten de
gedenksteen eerst los van zijn 84-jarige sokkel. Daarna legden we het monument
op een in elkaar geschroefde slee en via een ingenieus kabelsysteem ging het
gevaarte de 15 meter hoge helling af.”
Vrienden voor het leven
Op de laatste dag van de expeditie werd het gerestaureerde monument met een
eervolle ceremonie opnieuw onthuld. Hiermee kwam een einde aan de memorabele
expeditie Jan Mayen. Een intense periode volgens de Mountain Leader:
“De wetenschap en de marine zijn hier vrienden voor het leven geworden.”
