Tekst Arjen de Boer

Inzetten op een hoger veiligheidsbewustzijn bij CDC

Bij Defensie draait het niet alleen om vrede en stabiliteit, het gaat ook om veilig werken. Deel 1 van een serie verhalen over veiligheidszorg bij het Commando DienstenCentra.

Van de antipiraterijmissie bij Somalië tot de training van Peshmergastrijders in Irak. Van de beveiliging van het Tweede Kamergebouw tot de bewaking van het Nederlandse luchtruim. Het sleutelwoord in deze voorbeelden is veiligheid; de core business van Defensie.

Maar veiligheid is meer dan dat. Defensiepersoneel moet veilig en ongestoord kunnen werken, zonder zich zorgen te maken om gezondheidsrisico's of dreiging van kwaadwillenden. Daarom is bij het Commando DienstenCentra speciale aandacht voor veiligheid in de breedste zin van het woord noodzakelijk. Dit valt uiteen in 2 pijlers: safety en security. Op het eerste oog begrippen die hetzelfde betekenen, maar niets is minder waar.

Röntgenstraling

Bij safety ligt de focus vooral op veilige en gezonde arbeidsomstandigheden. Dus de juiste bureaustoel, een correcte bejegening van personeel en een veilige afvoer van afval, om enkele voorbeelden te noemen. Deze ‘veiligheidspijler’ kent veel gezichten bij een gemêleerde organisatie als het CDC, zegt hoofd Arbo, Veiligheid en Milieu Patrick Bennink. “Er is weliswaar veel kantoorpersoneel. Maar denk ook aan de medische tak, waar gevaarlijke stoffen en röntgenstraling issues zijn.”

Bij security draait het om beveiliging van bijvoorbeeld wapenopslag en de strategische bloedvoorraad, maar ook de screening van personen en beveiliging van informatie op computers. “Ook industriebeveiliging is onze taak”, legt hoofd Integrale Beveiliging David Knibbe uit. “Defensie doet veel zaken met particuliere bedrijven en dat moet wel zorgvuldig gebeuren. Onze geheimen mogen niet zonder meer bij anderen komen te liggen.”

“Defensiepersoneel moet veilig en ongestoord kunnen werken”

Strakker tussen de oren

De afspraken en regels die gelden binnen de 2 pijlers moeten bij de commandanten goed tussen de oren zitten. Zij zijn immers verantwoordelijk voor veiligheid en veilig werken. Maar ook het personeel moet op de hoogte zijn en elkaar aanspreken als er fouten worden gemaakt. Dit is niet altijd het geval, weten Bennink en Knibbe.

Veiligheid moet altijd hoog op de agenda staan, het mag geen bijzaak zijn, stelt Bennink. “Het bewustzijn moet omhoog.” Want in een kersvers rapport van onderzoeksbureau Lloyd’s zijn kritische kanttekeningen te lezen over safety bij het CDC. Zo hadden sommige onderdelen geen zogeheten Risico Inventarisatie en Evaluatie (RIE) op papier staan. Terwijl dat wettelijk wel verplicht is. Ook was niet iedereen op de hoogte van de geldende wet- en regelgeving.

Niet genoeg

“Nu geef ik onze safety een kleine voldoende”, zegt Bennink. “Dat is niet genoeg, iedereen moet extra inzet tonen om de tekortkomingen op te lossen.”

Ook op het beveiligingsvlak is winst te boeken, vult Knibbe aan. Wanneer iemand bij het CDC aan de slag gaat, wordt bijvoorbeeld zijn hele doopceel gelicht. “Maar het uitrouleren laat te wensen over”, aldus het hoofd Security. “Zo is er weinig toezicht op het inleveren van de Defensiepas. Dat is een mogelijk veiligheidsrisico. Misschien kan diegene nog in ruimtes waar hij niets meer heeft te zoeken.”

Controleren

Veilig werken betekent afspraken, eisen en processen in heldere taal vastleggen. “Zo kunnen we veiligheid borgen”, zegt Knibbe. “Ook is zo te toetsen of iedereen zich aan de afspraken houdt. Die controle is er nu te weinig.”

“De mens is in de beveiliging de meest belangrijke factor”

Het veiligheidsbewustzijn moet omhoog. Daarom komt er maandelijks een nieuwsbrief over safety en security, de eerste verschijnt eind deze maand. Daarnaast onderzoekt een stagiair van de opleiding Integrale Veiligheid waar binnen het CDC de bestuurlijke inrichting van veiligheid kan worden verbeterd. Maar de werknemer is zelf ook verantwoordelijk, aldus Bennink. “Mensen moeten goed nadenken tijdens hun werk, en dan met name of ze het veilig doen.”

Knibbe vult aan: “Hoge muren, dikke deuren en detectiepoortjes kunnen veel indruk maken. Maar het is de mens die in beveiliging de meest belangrijke factor is. Hij moet de deur op slot doen en de sleutel inleveren. Hij mag vertrouwelijke informatie niet bespreken met collega’s die er niets mee te maken hebben.”