03

Dit artikel hoort bij: KMarMagazine 01

Focus op bron van migratiestromen

KMar-trainers gaan overzees

Hoewel het aantal migranten richting Europa sinds het topjaar 2015 sterk is gedaald, helpen criminele bendes nog steeds duizenden met de oversteek vanuit Afrika en het Midden-Oosten. Daarom deelt de Koninklijke Marechaussee sinds vorig jaar daar haar kennis. In landen waar de migrantenstromen zich ontwikkelen, zoals Libanon en Libië, worden nu grensbewakers getraind door KMar-collega’s. Het is een nieuwe tactiek waarin de aanpak bij de bron van de problematiek centraal staat.

“Wat doen wij aan die verschrikkelijke beelden van gammele bootjes aan de rand van Europa. Waar ligt onze eigen verantwoordelijkheid?”, vraagt tactisch coördinator mensensmokkel Roy Regterschot zich af. “Mensensmokkel is van een relatief geweldloos misdrijf veranderd in zwaar georganiseerde misdaad waar een hoop ellende en geweld bij komt kijken.”

De Marechaussee gaat nog steeds door met controles op mensensmokkel in eigen land. Maar traint nu ook overheidsfunctionarissen in de landen waar migratiestromen zich vormen.

3 migratieroutes

“Het zet niet veel zoden aan de dijk als wij alleen het boefje oppakken dat zijn schoonmoeder bij het AZC afzet”, vervolgt Regterschot. “We moeten dat blijven doen, maar de volgende staat alweer klaar om hetzelfde te doen. Wij moeten mensensmokkelaars in het buitenland pakken. Daar waar het grote geld zit en waar de grootste ellende plaatsvindt. Daarom richten we onze pijlen nu ook op de startpunten van de 3 grote migratieroutes waar we in Nederland de gevolgen van zien: de oostelijke, centrale en westelijke Mediterrane route.”

Mensensmokkel is veranderd in zwaar georganiseerde misdaad

Train de trainers

De centrale route loopt via Libië. De Marechaussee onderwijst daar met 3 trainers een aantal weken per jaar lokale grenswachten. Op de oostelijke route, in Libanon, werkt de KMar samen met onze eigen Nationale Politie. Beide organisaties hebben een trainer op locatie. “Het Expertisecentrum Identiteitsfraude en Documenten (ECID) van de KMar geeft in Libanon training in het herkennen van valse documenten aan overheidsdiensten die met migratie te maken hebben. Die trainingen breiden we nu uit naar basisrecherche en intelligence. Uiteindelijk moeten de Libanese veiligheidsdiensten zelf de opgedane kennis binnen hun eigen organisatie verspreiden”, vertelt Regterschot.

In Libanon geven Nederlandse trainers van de Marechaussee en politie les aan het leger en militaire politie. Uiteindelijk moeten de Libanezen de kennis zelf gaan doorgeven.

'We richten onze pijlen op 3 grote migratieroutes'

Variërende lessen

Voor adjudant Rob was het de eerste 2 dagen als trainer in Libanon aftasten. “Kijken wat voor leerlingen we in huis hadden. Daarna zijn we 2 keer een week teruggegaan, om ze op allerlei gebieden te trainen. Dat varieerde van plaats delict-management, hoe ga je om met bewijsmateriaal en sporen, tot het maken van verhoorplannen, correct debriefen en inwinnen van informatie. De opzet was om de Libanezen er bewust van te maken dat samenwerken en het delen van informatie heel erg belangrijk is.”

Niveau

“De kennis is er wel maar vaak missen ze in deze landen de middelen. Wij hebben in Nederland uitgebreide koffers in dienstvoertuigen voor plaatsen delict. Dat hebben ze daar niet”, weet Rob. “De Libanese landmacht is verantwoordelijk voor grenspatrouilles en doet korte interviews met opgepakte mensen die ze daarna overdragen aan de militaire politie. Ze verzamelen niet altijd genoeg informatie waar de politie mee verder kan in het onderzoek naar mensensmokkel. Wij helpen ze de juiste procedures te ontwikkelen.”

Na de KMar-trainingen moeten lokale grenswachten beter worden in het herkennen van vervalste documenten.

'We vermoeden dat enkele tientallen grote spelers de touwtjes in handen hebben. Het zou mooi zijn als die worden opgepakt'

EMPACT

Naast directe hulp in de vorm van trainingen werkt de KMar sinds een aantal jaar aan 3 operationele action plans van Europol die voortvloeien uit EMPACT, een Europees samenwerkingsverband tegen internationale en georganiseerde misdaad. “Op de Balkanroute werken een aantal van onze rechercheurs samen met de Duitsers. Datzelfde doen we op de centrale en westelijke Mediterrane routes. Via die route bereiken veel migranten Nederland”, zegt Regterschot. “Denk aan de migranten die in vrachtwagens proberen te klimmen, maar ook aan de tentenkampen die we bij Bladel en Postel langs de A67 zagen.”

Miljarden

Rob denkt dat de Marechaussee de juiste focus te pakken heeft. “Als je kijkt hoe groot de problematiek is dan gaan er waarschijnlijk miljarden om in migratiecriminaliteit. Een groot deel van dat geld gaat via ondergrondse banksystemen. We vermoeden dat enkele tientallen grote spelers de touwtjes in handen hebben. Het zou mooi zijn als die worden opgepakt.”

De Koninklijke Marechaussee geeft les in vervalste documenten aan Libische en Libanese overheidsfunctionarissen. De KMar houdt de westelijke Mediterrane route vanuit de Spaanse exclaves in Marokko extra in de gaten omdat veel van deze migranten in Nederland terecht komen.

Tekst: ritmeester Arthur van Beveren I Illustraties en kaart: Crossmedia I Mediacentrum Defensie