01

Dit artikel hoort bij: KMarMagazine 05

Het monster van het Waddengebied

Tekst kapitein Klaas Daane Bolier
Foto Evert-Jan Daniels

KMar start pilot met nieuwe FRISC

De Koninklijke Marechaussee en de Douane beschikken vanaf deze maand over de eerste 2 spiksplinternieuwe FRISC's (Fast Raiding Interception and Special Forces Craft). Met de nieuwe vaartuigen start de KMar een pilot in het Waddengebied voor het bewaken van de maritieme grens en ook wordt gekeken of het vaartuig op andere locaties een meerwaarde heeft. KMarMagazine voer alvast een stukje mee met deze supersnelle vervanger van de rijksvaartuigen.

De lucht is loodgrijs als de 12 meter lange RR901 de haven van het pittoreske Harlingen achter zich laat voor een tochtje buitengaats. Zware wolken jagen door de lucht, af en toe regent het en er staat een stevig windje, waardoor golven van een halve meter ontstaan. Maar daar heb je op de nieuwe FRISC weinig last van. De reden hiervoor maakt het vaartuig uniek. Het is namelijk in samenspraak met de leverancier en de Defensie Materieel Organisatie voorzien van een stuurhut, waarin ook nog eens op beeldschermen radar en kaarten kunnen worden geprojecteerd.

Met zijn speciaal ontworpen v-vorm, de ruim 700 pk's en een diepgang van slechts 90 centimeter vliegt de FRISC over het Wad.

V-vorm

Eenmaal buiten de haven duwt de schipper, adjudant Lex Alen, de gashendels van de 2 motoren ver naar voren. Dan komt meteen de tweede specialiteit van de FRISC naar voren. Met zijn speciaal ontworpen v-vorm, de ruim 700 pk's en een diepgang van slechts 90 centimeter vliegt de FRISC over het Wad. De topsnelheid is bijna 80 kilometer per uur. "Het is een best bootje. Een half uurtje varen en je bent op Terschelling", zegt Alen. Maar zover gaan we nu niet en algauw maakt Alen een scherpe bocht naar bakboord, oftewel links voor de landrotten onder ons.

Aan boord van de FRISC zijn naast Alen, ook adjudant Harry van Mijl en wachtmeester-1 Jugo Zeilmaker. Alle 3 maakten ze deel uit van de bemanning van het Rijksvaartuig 180 dat sinds april niet meer voor deze taak wordt gebruikt. Het trio gaat collega's opleiden die straks met de FRISC op pad moeten als er vanuit het Landelijk Tactisch Commando een melding binnenkomt. Was de zee eerst het domein van de rijksvaartuigen, straks moeten de collega's van brigade Waddengebied op elk gewenst tijdstip met de FRISC de haven uit kunnen om informatiegestuurd te worden ingezet.

Wachtmeester-1 Jugo Zeilmaker, adjudant Harry van Mijl en adjudant Lex Alen.

Flinke kluif

"We zullen de toekomstige bestuurders echt bewust moeten maken van de do's and dont's. Helemaal als ze nog geen ervaring op het water hebben." Dat zal nog een flinke kluif worden, verwachten de 3. Al die pk's verantwoord door het water loodsen, vraagt nogal wat opleiding en stuurmankunst. "Je hebt 2 monsters tot je beschikking", zegt Alen, doelend op de motoren. Verzachtende factoren voor de bemanning: er is een kombuis aanwezig en de FRISC is uitgerust met 5 luchtgeveerde stoelen die grote klappen op de golven voor de bemanning tot een minimum reduceren.

De 3 toekomstige instructeurs zijn zelf ook nog niet uitgeleerd op de FRISC. Ze krijgen nog een opleiding van mariniers die ruime ervaring hebben met het snelle vaartuig. "Hoe maak je bijvoorbeeld een noodstop?", legt adjudant Van Mijl uit. "Als je plotseling je gas terugneemt, kunnen de motoren uitvallen en dan ben je stuurloos. De mariniers hebben daar weer foefjes voor en die hopen wij van hen te leren." Daarnaast zullen de opleiders in spe ook zelf nog het een en ander moeten testen en trainen. "Hoe kun je het beste een zeiljacht boarden met deze boot? Dat moeten we zelf uitvinden, want de mariniers hebben geen FRISC met een stuurhut."

De opleiders in spe testen en trainen ook zelf nog met de nieuwe FRISC's. Onder andere hoe je het beste een boot kunt boarden.

RV180

Na een uurtje varen stuurt Alen de RR901 zachtjes de haven van Harlingen weer in en meert de boot aan naast het RV180. Het rijksvaartuig dient nog als uitvalsbasis en kantoor. Het uit de vaart halen van dit schip is de bemanning zwaar gevallen, maar bij de pakken neerzitten doen ze allerminst. "Het rijksvaartuig was bijna permanent op het water, we waren compleet zelfvoorzienend", zegt wachtmeester-1 Zeilmaker. "Met het informatiegestuurd optreden gaat dat allemaal anders. We zullen zien hoe dat uitpakt." Alen besluit: "Het opleiden van de cursisten wordt een mooie uitdaging en de nieuwe werkwijze zal zich in de praktijk moeten bewijzen."

Een kijkje aan boord van de nieuwe FRISC.

De FRISC is uitgerust met 2 radarschermen. 1 voor de schipper en 1 voor de navigator. Erg handig als de FRISC op topsnelheid vaart. De schipper kan zijn aandacht bij het water houden, terwijl de navigator de koers bepaalt. Verder is de boot uitgerust met een C2000-boordcomputer, die iedere storing meteen doorgeeft aan de bemanning.

Een van de 2 'monsters' aan boord. Een Volvo Penta-motor van 370 pk. Maal 2 levert dat een vermogen van 740 pk, goed voor een topsnelheid van bijna 80 kilometer per uur.

De FRISC is uitgerust met 5 meeverende stoelen die de klappen van de golven moeiteloos opvangen.

De radar zit onder een kap zodat er geen gevaar bestaat dat de bemanning geraakt wordt door het ronddraaiende apparaat. Verder is het dak getooid met een luidsprekersysteem en een zoeklicht.

De ruimte is beperkt aan boord, maar voor de hoge nood is er wel een toilet. Verdere 'luxe' is er praktisch niet te vinden op de FRISC, afgezien van een koelkastje en een magnetron. Dat is ook niet nodig omdat de FRISC met het informatiegestuurd optreden wordt gebruikt en niet dagen achter elkaar op zee is te vinden, zoals het rijksvaartuig was.

In de tube zit een schuimrubberlaag. De boot blijft daardoor drijven bij beschadigingen.