10

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 08

Veilig aan de grond, in de lucht en weer thuis

Tekst tweede luitenant Johanna van Waardenberg
Foto sergeant Sjoerd Hilckmann

infographic

Staatsburgers evacueren tijdens burgeroorlogen in het buitenland, arrestanten ophalen in onveilige gebieden of hulpgoederen afleveren onder gevaarlijke omstandigheden. Voorbeelden van operaties waarbij de Nederlandse regering een beroep doet op de krijgsmacht.

Om het militaire optreden bij dit soort scenario’s te trainen, is vorige maand op Vliegbasis Leeuwarden een oefening gehouden. Land- en luchtmacht trainden hun gezamenlijke optreden. F-16 jachtvliegtuigen, een C-130 Hercules transportvliegtuig en een groep gespecialiseerde verkenners van de landmacht (pathfinders) waren onderdeel van Joint Warrior. Tijdens de training lag de focus op evacuatie, arrestatie en hulpverlening.

“Het vertrouwen in elkaar is een belangrijk facet van zo'n operatie”, zegt commandant pathfinderpeloton kapitein Reinoud Nieuwland. “Het optreden van zowel de land- en luchtmacht gebeurt allemaal op enkele meters van elkaar.”
Volgens Nieuwland zijn dit soort oefeningen noodzakelijk om toekomstige missie te kunnen doen. “Denk maar aan het afleveren van hulpgoederen of het evacueren van ambassadepersoneel tijdens burgeroorlogen.”

Een paar minuten

In de voorbereidingen van een daadwerkelijke missie gaat veel tijd zitten. Tijdens de oefening werd in het scenario een arrestant opgehaald uit een gevaarlijk gebied. De pathfinders beginnen 48 uur van te voren met hun verkenning. Zo kan de luchtmacht met de informatie van de verkenners een plan trekken waarbij ze veilig hun missie kunnen voltooien. Namelijk iedereen uit het terrein oppikken.

Nieuwland: “Uiteindelijk duurt de daadwerkelijke actie slechts een paar minuten. Op het moment dat de luchtmacht het terrein in komt vliegen, moeten we snel te werk gaan. Het is dan een kwestie van de vijand uitschakelen, landen, de mensen het vliegtuig laten instappen en veilig uit het gevaarlijke gebied vliegen.”

Klik op de oranje hotspots rechts van de infographic voor meer info.

03.00 – 05.00

Een groep pathfinders trekt voorzichtig en ongezien het gebied in waar de ‘geheime’ evacuatie zich gaat afspelen. Met terreinwagens zijn ze net buiten het gebied gedropt. Te voet gaan ze verder. Bij aankomst bouwen de 12 mannen op verschillende locaties hun observatieposten waar ze overdag in verblijven. Verkenners gaan alleen in de nacht aan het werk. Overdag observeren ze.

05.00 - 23.00

Elke beweging in het terrein wordt vastgelegd. De dropzone wordt in de gaten gehouden. De pathfinders houden zich zo stil mogelijk, want de kans dat ze overdag gezien worden is groter. In de buurt zitten groepen rebellen. Deze worden in de gaten gehouden. de pathfinders verzamelen informatie zoals bewapening, aantal mensen en vervoersmiddelen.

23.00 – 05.00

De avond is gevallen. Het is pikkedonker en een dus een ideale situatie voor de pathfinders. Ze trekken het gebied in. Bodemhardheid wordt gemeten, maar ook de exacte dropzone wordt bepaald. Dit communiceren ze door aan de missiemanager van de luchtmacht, die aan de hand van deze gegevens een vluchtplan gaat maken.

0600 – 12.00

Het wachten is begonnen. Vanaf dit moment houden de pathfinders het terrein op veranderingen in de gaten. De luchtmacht heeft een plan klaarstaan en zal in de middag de 'High Value Individual' ophalen.

1200 – 12.10

De pathfinders wachten op de Hercules. Omdat het gebied als zeer gevaarlijk wordt bestempeld vliegen er F-16’s mee ter bescherming van de C-130. Zij kunnen in het geval van nood luchtaanvallen uitvoeren. De Forward Air Controller houdt contact met de vliegers van de F-16. Zij vertrouwen deze militair in het veld blindelings. Hij geeft de exacte locaties voor de aanvallen, indien die nodig zijn. Terwijl de Hercules boven de pathfinders cirkelt rennen 4 militairen naar de dropzone. Voor in het veld markeren er 2 de zogenoemde Touchpoint, de plek waar de C-130 zijn landing begint. De 2 andere markeren een stopstreep. De vlieger weet dan precies binnen welk terrein hij het vliegtuig veilig aan de grond kan zetten.

12.10- 12.15

Terwijl de motoren van de Hercules draaien, rennen de pathfinders met de 'HVI' het toestel in. Een speciaal Aircraft Security Team springt uit het vliegtuig en neemt een '360' positie in rond de Hercules. Zo kunnen de pathfinders en HVI veilig het toestel in. In slechts enkele minuten is het terrein weer compleet leeg en is de missie geslaagd. Onder begeleiding van de F-16 vliegt de Hercules weer weg.

Tot zover de theorie. Tijdens de oefening in Leeuwarden voerden land- en luchtmachters een dergelijk scenario daadwerkelijk uit. Een beeldimpressie:

De pathfinders wachten op de F-16’s. Met hun communicatieapparatuur houden zij de vliegers op de hoogte van de ontwikkelingen op de grond.

Geduldig wachten de pathfinders op het startsein. In de tussentijd blijven ze de omgeving in de gaten houden.

Het C-130 Hercules transportvliegtuig is geland. Nu is het een kwestie van snel handelen.

De arrestant wordt onder begeleiding naar de C-130 gebracht. De persoon in kwestie wordt geblinddoekt en 'gehandboeid' .

Geen enkele pathfinder blijft achter. Ook de mannen die de touche- en dropzone markeren rennen zo snel mogelijk naar de C-130.

Om de pathfinders nu te beschermen neemt de Hercules Aircraft security mensen mee. Direct na landing nemen zij posities in. Zo kan iedereen veilig het vliegtuig in.

De C-130 vliegt onder begeleiding van F-16’s het gebied uit.